Museum onderneemt eerste stap voor teruggeven roofkunst

Het teruggeven van koloniale kunst aan het land van oorsprong is een terugkerende discussie in het nieuws. Claims die nabestaanden, inheemse volken of voormalige kolonies deden bij Westerse landen worden niet vaak erkend. Het Nationaal Museum van Wereldculturen (NMVW) in Amsterdam wil hier verandering in brengen. In navolging van de Franse president Macron pleit het NMVW voor eerlijkere regels voor het teruggeven van kunst.

De rechten van inheemse volkeren als het gaat om terugkrijgen van hun culturele erfgoed is sinds 1973 beter beschermd door de VN, schrijft het NRC. Met een aantal resoluties en verklaringen heeft het internationale orgaan gepleit voor meer mogelijkheden om kunst terug te vragen van musea en overheden. Tot nu toe was het zo dat musea de claims afwachtten, maar het NMVW neemt een progressieve stap. Het gaat in de eigen collecties, zo’n 375.000 stukken, op zoek naar objecten die in aanmerking komen voor teruggave. De aankondiging is met voorzichtig optimisme begroet door Afrikaanse landen.

Principe van erkenning

De directeur van het NMVW, Stijn Schoonderwoerd, erkent dat het een hele zoektocht wordt: ‘Van onze collectie is zo’n beetje de helft verbonden met het koloniale verleden, en van die koloniale collectie is heel moeilijk te zeggen of het roofkunst betreft’, aldus zijn reactie aan NOS. Het museum is echter vastbesloten het uitgebreide onderzoek uit te gaan voeren. Voor het NMVW draait het allemaal om het principe dat wordt erkend dat de kunst van anderen is.

Nieuwe aanpak

Het is niet zo dat elke claim zomaar zal worden ingewilligd. Er is een strenge toetsing waarbij men kijkt naar alle beschikbare informatie over de oorsprong van de museumstukken. Als het over voorwerpen gaat die in bezit zijn van de Nederlandse staat, is het laatste woord aan de minister van Cultuur. Het NMVW hoopt een standaard te zetten met hun aanpak om rekenschap af te leggen over het verleden.