Kenia: Hoe klein geluk, groot kan zijn

Het was van het voorjaar dat ik op koffiereis voerde door Kenia voor The Optimist. Ik denk nog vaak terug. Als er ergens hulp nodig is, dan is het – voor mijn gevoel – in dit soort landen. Vooral op het gebied van infrastructuren voor drinkwater, elektriciteit en voor zuiveringssystemen van afvalwater. Maar een kleine verandering kan ook een wereld van verschil maken.

Ik herinner het me nog goed. Tijdens mijn reis met Fairtrade Max Havelaar langs verschillende koffieboeren, ontmoette ik de weduwe Syokay Makau. Ze was de pensioengerechtigde leeftijd, volgens Nederlandse principes, allang gepasseerd. Ze liet trots haar koffieplantage zien, maar nog trotser de geelzwarte radio waarnaar ze kon luisteren.

De radio was aangesloten op één zonnepaneel, dat niet groter was dan een A4. Ze kon hiermee een leeslampje laten branden in haar lemen hut van vier bij vier en ze hoefde daardoor niet meer in het donker naar de wc. Waar ze eerst petroleum gebruikte, had ze nu een oplaadbare zaklamp. Ze grijnsde breed en danste heen en weer met de radio.

Vooruitgang Kenia

Het zonnepaneel bracht vooruitgang, maar het is wel een vooruitgang die niet per se voordelig is in aanschaf, voor een Afrikaans huishouden. De voorziening kostte ruim 100 euro en werd mogelijk gemaakt door de Climate Academy van Stichting Max Havelaar. Een goed voorbeeld zou moeten doen volgen, is het idee. Voor deze vrouw lijkt het een wereld van verschil, maar in mijn ogen is zo’n voorziening voor een continent als Afrika weer een druppel op de gloeiende plaat. Wat ik verdrietig vind.

Kenia alleen al bestaat uit 47 counties ofwel districten waar in totaal meer dan 49,7 miljoen mensen wonen. Zo’n veertig procent heeft nog geen toegang tot schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen, laat staan dat de hele bevolking van elektriciteit voorzien is. Dit betekent niet dat districten geen drinkwatervoorzieningen leveren of niet voor regenwateropslag zorgen, zoals de Climate Academy doet. Integendeel. Maar het werk dat wordt verzet, is nog verstrooid.

Uitrol infrastructuren

Wat dat betreft, moet er toch een oplossing zijn om een infrastructuur voor water uit te rollen? Hetzelfde geldt voor riolering en afvalwatervoorzieningen. Niet dat ik het antwoord direct heb, maar in ons kippenlandje en Europa is het ook gelukt. Wij komen tenslotte ook uit de middeleeuwen. Stap voor stap zijn we geïndustrialiseerd.

Uiteraard kampen we met nieuwe problemen, zoals uitgeputte en vervuilde gronden, emissies, gebruik van schadelijke stoffen en grondstoffen die opraken. Zoals ook de voorspelde waterschaarste rond 2050.

En we moeten de schade aanpakken die we dreigen achter te laten voor komende generaties. Dus als we ontwikkelingslanden dan toch te hulp schieten, laat ze alsjeblieft niet de fouten maken die het Westen heeft gemaakt?

Bekijk ook de Video: Effect van klimaatverandering op onze koffie