Hoe werkt creativiteit in het brein?

Creativiteit is een onmisbaar kenmerk voor het ontwikkelen van nieuwe ideeën. Maar hoe werkt creativiteit en waar zit het? Wetenschappers van Harvard hebben misschien het antwoord.

Het wiel, de boekpers, of wat recenter het internet: het zijn allemaal belangrijke innovaties voor de menselijke beschaving. Eén ding hebben deze ontwikkelingen met elkaar gemeen: creativiteit. Een creatieve geest maakt sterkere verbindingen tussen hersengebieden die meestal tegengesteld aan elkaar werken.

Creativiteit in de linkerhersenhelft? Dat is een mythe

Eeuwenlang vragen wetenschappers zich al af wat de Da Vinci’s, Shakespeares en Einsteins onderscheidt. Resultaten van een nieuwe studie bieden meer bewijs om de populaire gedachte dat creativiteit een activiteit met de juiste hersenen is te ontzenuwen.

‘Er is een slepende mythe over de juiste hersenen en de linkerhersenhelft. Maar creativiteit heeft betrekking op het hele brein,’ zegt Roger Beaty, van de universiteit van Harvard. De studie, onder 163 jong volwassenen, vond dat de meest creatieve denkers een grotere connectie hadden in drie hersengebieden: de standaardmodus, het salience-netwerk en uitvoerende systemen. De bevindingen bieden een duidelijker beeld van wat er precies in het brein gebeurt tijdens creatief denken.

Het komt aan op goede samenwerking in de hersenen

Het netwerk met standaardmodi, zo legt Beaty uit, is betrokken bij ons vermogen om te dagdromen en om ‘niet-vastbesloten’ te zijn in het denken. Het saillantennetwerk springt in om ons te helpen focussen op wat verdere aandacht verdient, en vervolgens laat het executive netwerk ons ​​toe om te evalueren, uit te werken en te herzien. Hoogst creatieve mensen, aldus Beaty, lijken beter in staat om die drie netwerken te synchroniseren.

Nature – Nurture

Rex Jung is een klinische hoogleraar neurochirurgie aan de universiteit van New Mexico die de relatie bestudeert tussen creativiteit en hersenstructuur en -functie. Hij is het ermee eens dat de studie opnieuw aantoont dat creativiteit niet het domein van het juiste brein is.

‘Het komt niet van slechts één plek in de hersenen, maar van een netwerk,’ zei Jung, die niet betrokken was bij de studie. Creativiteit is een vitale menselijke functie. De vraag blijft of zeer creatieve mensen geboren worden met sterkere verbindingen tussen die belangrijkste hersennetwerken. Of helpt het om vanaf een vroege leeftijd creatief te zijn om die verbindingen op te bouwen? ‘Het is de klassieke vraag: kip-of-ei,’ zei Jung. Maar hij vermoedt dat het een combinatie van natuur en opvoeding is. ‘Kunstenaars zijn creatief, wetenschappers zijn creatief, accountants zijn creatief,’ zei hij. ‘En in een steeds complexere wereld is de creatieve capaciteit van de mens, ongeacht zijn of haar beroep of hobby, van cruciaal belang. Ik denk dat we ons creatief denken steeds meer nodig zullen hebben om ons uit de problemen te halen,’ meent Jung.

De bevindingen werden online gepubliceerd op 16 januari in de Proceedings of the National Academy of Sciences.

Lees ook in de Daily:
> Een bezoekje aan de bioscoop was nog nooit zo levendig
> Jouw oude mobieltje kan het regenwoud redden