Claims over duurzaamheid? Zo weet u het zeker

Steeds meer mensen zijn bereid extra te betalen voor duurzame producten of diensten. Maar tegelijkertijd stijgt ook de scepsis. Maar liefst 43 procent van de consumenten wantrouwt claims over duurzaamheid of maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dit blijkt uit Dossier Duurzaam, het jaarlijkse marktonderzoek van b-open en GfK.

De cijfers liegen er niet om: steeds meer mensen beseffen wat ons koopgedrag betekent voor het milieu en onze samenleving. Consumenten hebben een steeds positievere basishouding ten aanzien van duurzaamheid. Uit het onderzoek is gekomen dat bijna de helft van de Nederlanders, 46 procent, duurzame of maatschappelijk verantwoordelijke aspecten belangrijk vindt bij de aanschaf van producten en diensten. Dit aandeel ligt zelfs veel hoger in sectoren met een hoge milieu-impact en waar duurzaamheid directe voordelen heeft op kosten of gezondheid. Denk hierbij aan energie, witgoed en voeding. In deze categorieën bedraagt het aandeel meer dan 60 procent.

Het aantal mensen dat bereid is om extra te betalen voor duurzaamheid is de afgelopen jaren trapsgewijs gestegen. In 2016 was nog maar 29 procent van de ondervraagden bereid extra neer te leggen. In 2017 steeg dit naar 32 procent en dit jaar is het 36 procent. ‘De grotere bereidheid extra te betalen, illustreert dat mensen positiever staan tegenover duurzaamheid. Mensen willen consumeren zonder schuldgevoel. Maar ook de toegenomen kwaliteit van duurzame producten speelt daarbij een rol. De economische groei geeft mensen bovendien meer financiële armslag’, zegt Annemarie Perquin van GfK.

Wantrouwen

Maar hoe duurzaam is een duurzaam product nu eigenlijk? En is een product wel zo duurzaam als wordt beweerd? De kritische consument stelt zichzelf deze vragen voordat hij een duurzame aankoop doet. Die groep is zelfs gegroeid. Het wantrouwen ten aanzien van duurzaamheidsclaims, nadat het enkele jaren was gedaald, is dan ook gestegen van 39 procent naar 43 procent. Volgens Bart Brüggenwirth van b-open zijn consumenten minder gevoelig geworden voor een groen sausje of loze beloftes: ‘Het spreekt consumenten meer aan dat een bedrijf duurzaamheid goed verankert in zijn corebusiness en producten, dan dat het een maatschappelijk doel sponsort of consumenten aanspoort tot een duurzamere levensstijl.’

Het gestegen wantrouwen onder consumenten is een serieus probleem. Want wie het duurzame product wantrouwt, koopt wellicht eerder een goedkopere variant zonder duurzaamheidsclaims. Een manier om erachter te komen of een product wel echt zo duurzaam is, is via het keurmerk. Een keurmerk voor duurzaamheid stelt eisen aan milieu, dierenwelzijn en/of mens en werk. Omdat er bijna 250 keurmerken en bedrijfslogo’s zijn voor duurzaamheid is het soms lastig te bepalen welke betrouwbaar zijn.

In oktober 2016 heeft Milieu Centraal alle voedselkeurmerken- en logo’s met een duurzaamheidsclaim op een rij gezet. Slechts elf keurmerken staken boven de massa uit met strenge eisen, betrouwbare controle en duidelijke informatie. Toch blijft het een lastige zaak. Want duurzame producten zonder keurmerk zijn niet per se niet duurzaam of slechter. Zo kan de fabrikant de aanvraag en controle van een keurmerk te duur vinden. Monitoring en controle blijft de enige manier om zeker te zijn van de duurzaamheid van een product.

Biodynamisch

Wil je echt helemaal zeker zijn van je duurzame product? Maak dan een kritische keuze waar je winkelt. Voor voeding kun je bijvoorbeeld terecht op een biodynamische boerderij. Eerder schreven we over Hoeve Biesland, een biologisch dynamische boerderij onder de rook van Delft. Wanneer je je spullen uit de buurt haalt, waar je direct contact kunt hebben met het gezicht achter het product, ben je zeker van je zaak. Bovendien is het ook nog eens veel leuker en socialer om op deze manier te shoppen!

Waar let jij op als je duurzaam koopt?