Stop symboolpolitiek, er zijn al echte oplossingen

Gisteren maakte de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) bekend wat we allemaal al wisten: de ‘plastictaks’ leidt niet tot minder plasticgebruik, is onuitvoerbaar, fraudegevoelig en is, aldus Kamerlid Erkens van de VVD, samen te vatten als ‘consumentje en ondernemertje pesten’. Gauw stoppen dus met deze onzinnige belasting.

Maar wat dan? De ‘plastictaks’ was bedoeld om de vervuiling door plastic terug te dringen. Door een toeslag op verpakkingen en producten die maar een keer gebruikt worden, zoals wegwerpbestek en wegwerpbekertjes, zouden deze minder gebruikt worden. Een nobel streven. Er zijn echter veel betere oplossingen voorhanden.

Stop fossiel

Het probleem bij plastic is terug te voeren op de grondstof van plastic: fossiele olie. Plastic is heel vervuilend en bindt persistente gifstoffen aan zich. Afhankelijk van het type plastic kan het vierhonderd jaar duren voordat dit is afgebroken. Tot die tijd vergiftigt plasticvervuiling onze oceanen. En niet alleen de oceanen. Plasticdeeltjes zijn al gevonden op de ijsvlaktes van de Noordpool en zelfs al in het lichaam van pasgeborenen. Plasticvervuiling is overal, en leidt tot ernstige gezondheidsrisico’s.

Alternatieven

Dit probleem is al langer bekend, en het goede nieuws is dat er mooie ontwikkelingen zijn om plastic te vervangen. Want plastic is niet zomaar te vervangen met een ander product. Bijvoorbeeld bamboe dat ook wel gebruikt wordt voor wegwerpbestek moet eerst chemisch behandeld worden voordat het als bestek aangeboden kan worden, papier moet gecoat worden om te voorkomen dat het direct heel zacht wordt bij contact met water. En aluminium is al heel vervuilend bij de winning. Daarom zijn er biomaterialen ontwikkeld die net zo aanvoelen en functioneren als plastic, maar op natuurlijke wijze afbreken tot compost. Deze biomaterialen worden gemaakt zonder fossiele grondstoffen, maar met de reststromen van de landbouw en resten van de voedselindustrie. Plastic wordt al meer en meer vervangen door biomaterialen. Zoals bij de productie van koffiecapsules, plantenpotjes of wegwerpbestek.

Praktische oplossing

De overheid hoeft dus alleen maar maatregelen te nemen om het gebruik van biomaterialen te bevorderen. Op dit moment wordt plastic goedkoop gehouden. In Nederland ontvangt de plasticindustrie zo’n 14 miljard euro aan fiscale voordelen. En de kosten van de plasticvervuiling worden door de maatschappij (zoals via de afvalstoffenheffing, maar ook door extra zorgkosten) betaald. Dat het anders kan, bewijst het Nederlandse Solinatra. Dit materiaal is geheel natuurlijk, op basis van landbouwresten, bio-afbreekbaar, en zonder enige micro-plastics. Solinatra heeft daarbij ook een hele lage ecologische-voetafdruk. Omdat het geen fossiele grondstoffen bevat, leidt vervanging van plastic door Solinatra ook tot minder CO₂-uitstoot die anders bij de productie van plastic zou plaatsvinden. Bovendien breekt Solinatra af in zee, waardoor ook de plasticvervuiling van onze zeeën en oceanen stopt.

Kortom: in plaats van het ‘consumentje en ondernemertje pesten’ moet de overheid ervoor kiezen vervuilende plastics te vervangen door biomateriaal. En dan natuurlijk wel geheel natuurlijk, dus ook niet met een beetje fossiele grondstoffen erdoorheen. Het kan al!