Kinderen zonder elektronica

Mijn strijd tegen koopziekte.

Leah Dobkin | 105 april 2008
Er is een oorlog gaande tussen ouders die kinderen proberen op te voeden, en het bedrijfsleven dat klanten probeert op te voeden. Ik ben moeder van drie kinderen en heb het gevoel dat ik de strijd begin te verliezen, in ieder geval verlies ik mijn verstand. Ik heb geprobeerd mijn kinderen iets te bij te brengen over onze gezinsidealen, die niet de idealen zijn van een materialistische samenleving. Maar mijn kinderen willen steeds meer, kopen steeds meer en gooien steeds meer weg.

Ik denk dat de reclame mijn grootste vijand is. Door de reclame is ‘nee’ niet langer ‘nee’, maar een reden om door te zeuren. Jaarlijks wordt in Amerika, waar ik met mijn gezin woon, naar schatting voor vijftien miljard dollar besteed aan op kinderen gerichte reclame, ongeveer tweeënhalf keer zoveel als in 1992. Adverteerders richten zich op tieners omdat het gemakkelijk is om geld te slaan uit hun onzekerheid en hun behoefte om erbij te horen en cool te zijn. Het aantal reclameblokken in televisieprogramma’s en films stijgt in alle rijke landen. We zien zelfs advertenties in kinderboeken en door bedrijven gesponsorde evenementen op school.

Gerichte reclame

Het meest frustrerende vind ik de producten die rechtstreeks mikken op mijn kinderen, die twaalf, veertien en zestien jaar zijn. Mijn dochter koopt stiekem strings met ‘Ken ik jou?’ op de voorkant gedrukt. Ondertussen is mijn oudste zoon een wandelende reclame voor sneakers van het merk. Mijn jongste zoon organiseert verkoopdagen van tweedehandsspullen, om zijn zes maanden geleden aangeschafte en dus verouderde cd’s, dvd’s en software te verkopen, om nieuwe spullen te kunnen betalen.

Hoe moet ik mijn kinderen opvoeden tot gezonde, toegewijde en evenwichtige mensen in een wereld waarin de balans is doorgeslagen? Als reactie ben ik de mediabewaker in huis geworden. Ik heb kindersloten geprogrammeerd op de computer van de kinderen, maar een van hen heeft dit systeem alweer weten te omzeilen en zichzelf tot administrateur benoemd, mijn wachtwoord veranderd en volledige toegang tot internet verworven.

Mediabewaking

Ik heb kindersloten ingesteld op onze televisie, zodat sommige programma’s niet bekeken kunnen worden, en ik heb televisie kijken door de week onmogelijk gemaakt. Ook hier zijn ze achter het wachtwoord gekomen en zijn de kindersloten ongedaan gemaakt.

Ok, mediabewaking bleek onhaalbaar. Ik koos een nieuwe tactiek. Mijn man en ik kochten een stuk grond in een afgelegen gebied, als tegengif tegen de vercommercialiseerde wereld vol techniek. Te midden van dertig meter hoge dennen is er een stil meer en je kunt er dieren in overvloed bekijken. De natuurlijke ingrediënten werden verder uitgebreid met een kano, kajak, vlotten, drijfkussens, visgerei, badminton en pijl en boog en zelfs een grote watertrampoline… Tja, sorry, ook ik ben niet helemaal immuun voor een beetje consumentisme.

Digiloos vermaak

De enige regels waren: plezier hebben en geen elektronica zodra we bij het meer zijn. Dat laatste was een probleem, en daardoor het eerste ook. Het leek wel of we ze hadden gevraagd hun arm af te hakken. We moedigden de kinderen aan naar de magie van de natuur te luisteren, zich te ontspannen, om zich heen te kijken, na te denken, te slapen, muziek te maken, te zingen, te ruiken, te lezen bij het kampvuur en vrienden mee te nemen om ook kennis te maken met die bijzondere plek.

Onze jongste lijkt ons kleine stukje paradijs wel te waarderen, maar de twee oudsten hebben er een bloedhekel aan. Ik zal nooit vergeten dat ik een keer s’avonds laat langs de tent van mijn oudste zoon kwam en dat spookachtige blauwe licht in het bos zag schijnen. Ik gluurde naar binnen en daar lag hij  helemaal van de wereld op zijn meegesmokkelde gsm een spelletje te spelen. Mijn dochter zit zich vrijwel alleen maar op te maken en vegeteert in de auto of in onze camper.

Maar goed, we geven de goede strijd niet op, want ik weet dat ik de kiemen van verandering zaai. Mijn zoon van twaalf fluisterde deze zomer tegen me: ‘Als ik groot ben, mag ik hier dan trouwen, mam?’ Ik fluisterde terug: ‘Ja, lieverd, dat zou ik geweldig vinden.’ Voor mij is dat een kleine overwinning in mijn eigen kleine kruistocht tegen de consumptiemaatschappij.