Kersttoespraak 2021

Beste landgenoten – inclusief Sywert van Lienden, Bernd Damme en Camille van Gestel als ze eindelijk een keer die 20+ miljoen teruggeven van de mondkapjes-vergissing,

Ik was eigenlijk niet van plan een kersttoespraak te houden, maar middenin deze harde lockdown waarin een bezoek aan de supermarkt mijn enige uitje is, bleek ik opeens tijd en inspiratie te hebben om het woord tot jullie te richten.

Voor velen van jullie lijkt 2021 een jaar dat je liever snel zou willen vergeten. Ik wil iedereen op het hart drukken dat vooral niet te doen. Afgezien van het feit dat het goed is om te kijken naar de dingen die ons als persoon en als land goed hebben gedaan (Max, nog bedankt, en nee, ik hoef geen selfie) mogen we ook beseffen dat de tegenslag die we ervaren – weliswaar ongevraagd – bij het leven hoort. Voor ondernemers die hun zaak verloren zien gaan in deze pandemie is het een hard gelag. Voor jongeren die geen lol meer in het leven zien: idem dito. Voor ouderen in verzorgingstehuizen die zich opgesloten voelen, is het afzien. Voor thuiswerkers die gek worden van hun krijsende kinderen tijdens een videocall: sterkte. Voor bestuurders die af en toe de weg kwijt lijken: veel wijsheid gewenst. Besef wel dat zolang je geest vrij is, je de ruimte hebt om te fantaseren, creëren, initiëren. We heten niet allemaal Nelson Mandela maar realiseer je dat we tot nu toe nog geen 10 procent van de ‘lockdown’ hebben meegemaakt die hij kreeg te verduren. En we weten allemaal hoe zijn verhaal uiteindelijk een happy end kreeg.

Voor mij persoonlijk was het een uitdagend en tegelijk hoopvol jaar. Ik heb afscheid moeten nemen van een aantal dierbare personen, maar ik heb ook veel mooie, inspirerende mensen beter leren kennen. Eén van hen is Jan Terlouw, voor wie we het boek ‘Voor altijd Jan’ ter gelegenheid van zijn 90^ste verjaardag mochten uitgeven. Eergisteren kwam ik hem tegen, spraken we elkaar op 1,5 meter afstand en signeerde hij nog even het eerdergenoemde boek. ‘Voor Brian, die het gefikst heeft, en hoe… met dank.’

Ik heb mijn nichtje Vanessa Liem mogen meemaken als finaliste tijdens de Global People Awards. Als trotse oom moest ik terugdenken aan de tijd dat ik met haar naar de kinderboerderij wandelde waar ze de geitjes toesprak. Nu sprak ze met overgave een volle zaal in Huis ter Duin toe over diversiteit. De aanwezigen luisterden geboeid – en ze mekkerden niet.

Al bijna twee jaar doe ik boodschappen voor mijn seniore, kwetsbare buurman Jan, gepensioneerd garagehouder. Wie schoot mij te hulp toen ik laatst met een lekke band en een gebroken voorveer langs de provinciale weg in mijn woonplaats stond? Dat was Jan die, voordat ik de Wegenwacht kon inschakelen, met knipperende lichten en een hydraulische krik kwam aanrijden.

Ik hoor mensen verzuchten dat ze onvoldoende perspectief zien. Dan is mijn kerstboodschap: creëer alsjeblieft je eigen perspectief. Ja, dat is gemakkelijk gezegd, maar ook minder moeilijk om te doen dan je misschien denkt. Doe een poging: probeer eens iemand te helpen, durf jezelf te uiten, gebruik je handen om iets te maken, wandel eens met iemand die je allang niet hebt gesproken, schrijf een gedicht, leer een vreemde taal, pluis je stamboom uit, probeer een instrument te leren spelen met behulp van een YouTube-filmpje, schilder een winterlandschap, bel die oude tante op, geef een keer die mondkapjesmiljoenen terug, verdiep je in een oosterse wijsheid, knutsel een duurzame boodschappentas in elkaar, ga met wat buren zwerfafval rapen, kook eens een nieuw gerecht en vraag diezelfde buren om het te komen proeven, lees een positief tijdschrift (da’s een inkoppertje), geef Ali B z’n Rolex terug, spreek voor de grap met een vriend of vriendin een podcast in, ga (leren) schaatsen, geef een post van Guido Weijers een ‘like’, verras iemand die je dierbaar is door een boek naar hem of haar te sturen, schrijf een persoonlijke brief aan je (toekomstige) kleinkind.

Soms zijn het de kleine dingen die je hoop geven. Soms zijn het ergernissen die je kunt ombuigen naar iets positiefs. Toen ik de decembereditie van het tijdschrift LINDA zag, kreeg ik net als vele anderen een ongemakkelijk gevoel. Stonden daar wel de juiste personen prominent te ‘shinen’? We besloten op de cover van onze nieuwe editie van The Optimist te laten zien hoe het ook kan. Zoek de verschillen en overbrug ze. Met dank aan Arend-Jan Meinders, Kim Kooren, Janneke de Winter, Lisette Bakker, Jorn Komduur, Rianne Beukelman en fotografe Geeske Stoker van het St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein/Utrecht. Mensen die zich volop inzetten voor een ander in deze bijzondere tijden.

Als cadeautje voor de kerst – en omdat een of andere onverlichte geest heeft bedacht dat boekhandels geen essentiële winkels zijn(?) – kun je deze editie nu zonder verzendkosten bestellen. Of doe eens gek en neem een abonnement. Dan maak je de kerstdagen van mij en mijn redactieteam nog sprankelender.

Rest mij iedereen optimistische feestdagen en een ‘unlocked’ 2022 toe te wensen!

Oh, en mocht je nog ergens wat mondkapjesmiljoenen hebben liggen, dan weet je diep van binnen wel wat je ermee moet doen.