Een groot aantal ziekten blijkt te genezen met nep-medicijnen. En de arts zelf lijkt het meest gebruikte geneesmiddel. Geneest de geest? Het raadsel van het placebo-effect. Patrick Maret | 3 juli/augustus 1995 issue Achtendertig kankerpatiënten krijgen iedere dag twee intramusculaire injecties toegediend met een middel dat bedoeld is om hun pijn te verzachten. Een week later verklaart meer dan de helft (57 procent) van de patiënten dat deze nieuwe behandeling hen duidelijk heeft geholpen. Dat is niet zo verrassend, ware het niet dat het geïnjecteerde middel in feite een placebo is. Een placebo – Latijn voor ‘ik zal behagen’ – is een niet-werkzaam middel dat toch de genezing van een patiënt kan bevorderen, op voorwaarde dat de patiënt in de werkzaamheid van het middel gelooft. Men heeft vastgesteld dat veel uiteenlopende ziekten gevoelig zijn voor het placebo-effect. Dit geldt voor lichte aandoeningen zoals migraine, slapeloosheid, hoest, hooikoorts of zwaardere zoals artrose, astma, reuma, pijnlijke menstruatie en maagzweren. Zelfs de pijn bij ernstige ziekten zoals angina pectoris en kanker kan afnemen door placebo’s. De verandering betreft overigens niet altijd alleen de pijn, maar kan ook betrekking hebben op biologische processen: de zuurgraad van het maagsap, de diameter van de pupillen, de