Woensdag Dwarsdag: Het is allemaal jullie schuld, drugsgebruikers!

Met slogans als ‘Er kleeft bloed aan je pil’ en ‘Jouw drugsgebruik blaast portieken op’ wil de gemeente Rotterdam drugsgebruik ‘ontmoedigen’. Naast de geciteerde slogans staat het product in kwestie op de foto. Zo zijn lijntjes cocaïne te zien. Dus de overheid toont illegale producten op posters en in online-advertenties om gebruik te ontmoedigen. Dat klinkt net zo logisch als foto’s van mooie flessen whisky laten zien op een ontmoetingsavond van de Anonieme Alcoholisten.

Uit een bericht in de Adformatie bleek dat een reclamebureau de campagne heeft gemaakt. Dat verklaart iets. Uiteraard is een reclamebureau kundig met plaatjes en slogans, maar misschien had iemand even kunnen bellen naar de lokale GGZ? Ik vrees namelijk dat een gedragsverandering bij de gemiddelde harddrugsgebruiker om meer vraagt dan een ‘plaatje-met-een-praatje’.

De gemeente wil van deze campagne zelfs een lange termijn-campagne maken. Ik vrees dat de gemeente dan vooral aan een dood paard trekt. En dat paard heeft nu al een luchtje. Een wethouder gaf een snelle quote om de campagne te ondersteunen: ‘Er is niks “party” aan “partydrugs”’. Dat kan zijn, maar als inwoner van Rotterdam vind ik deze campagne ook geen feestje. Is jouw portiek opgeblazen? Dan mag je van de gemeente met de hele buurt samen boos en veroordelend naar je gebruikende buurman wijzen. Want dankzij hem liggen er lijken in de stad. De hele campagne kort samengevat:

‘Het is allemaal jullie schuld, stelletje asociale drugsgebruikers!’

Getekend: uw overheid

Serieus: dit soort ‘beschuldigende vingers’ passen een overheid niet. De overheid is er voor iedereen, ongeacht hoe vervelend we elkaar soms vinden. Een campagne vol verwijten richting drugsgebruikers ontsiert de stad. Ook voor gebruikers/verslaafden dient de gemeente paraat te staan. (Iets met artikel 1, ofzo. Mensen een tweede kans geven. De hulpverlening op orde hebben. Over voldoende politiecapaciteit beschikken. Want in principe zou een ‘gebruiker’ nooit aan dat spul moeten kunnen komen. Het is immers verboden.)

Waar de gemeente in haar woordvoering over de campagne steeds sierlijk omheen draait, is dat het bij harddrugs niet om gewoon ‘gebruik’ gaat, maar om verslaving. Het gaat niet over ongezond voedsel of sterke drank, maar over cocaïne en soortgenoten.

Katleen Peleman, directeur van het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD) is helder als haar door een journalist van de VRT wordt gevraagd naar haar mening: ‘Een campagne die zo aanvallend en confronterend is, heeft misschien het omgekeerde effect.’ De gemeente maakt dus misschien drugsreclame. Ze vult aan: ‘Druggebruikers zullen hun gedrag niet snel aanpassen door meer informatie te krijgen over drugsgeweld. Ze vinden het wel erg, maar zien zichzelf niet als verantwoordelijke en zouden ook niet sneller stoppen.’

Peleman geeft aan wat wel werkt: ‘Zoeken naar de motivaties waarom ze drugs gebruiken. Dat werkt heel selectief door contact met hen te maken en hen er persoonlijk bewust van te maken wat de risico’s zijn. Zo kunnen we samen zoeken naar redenen om te stoppen.’

Goede hulpverlening: dat helpt. Ik begrijp dat posters ophangen en het geven van stoere quotes veel goedkoper is, maar biedt liever een helpende hand, zonder verwijt. Want drugsgebruikers zijn ook Rotterdammers. Verlaag jezelf als overheid niet tot het aanwijzen van ‘zondebokken’.

Niemand verdient het om thuis te komen in een opgeblazen portiek.

Wouter de Koning, auteur bij Boven Peil

Woensdag Dwarsdag columns zijn openhartige verhalen met een randje, een ‘bite’ of een stimulans om positieve verandering in gang te zetten.