Wat is er eigenlijk met het ‘‘dipje’’ gebeurd?

The Optimist 21 dec 2024 Samenleving

‘Hedendaagse jongeren hebben meer angststoornissen, depressies en andere psychische problemen.’ ‘Generatie Z bestaat uit verwende sneeuwvlokjes, weinig weerbaar en overgevoelig.’ ‘Het aantal zelfdodingen onder jongeren stijgt.’ ‘Depressie bij tieners, een toenemend probleem.’ ‘Jongeren hebben slaapproblemen, angst en stress.’ ‘De Wereldgezondheidsorganisatie waarschuwt voor een epidemie van psychische problemen.’

Wat gebeurt er met je als je jarenlang iedere dag leest en hoort dat je zwak bent, dat je de wereld niet aan kunt? Ga je geloven in die dagelijks geschetste doembeelden? Kan je geen tegenslag aan? Wat doet dat met je zelfbeeld? Heb je een paniekaanval als de zenuwen een keer toeslaan? Kamp jij ook met een burn-out of een depressie?

Wat gebeurt er met je als je leeftijdsgenoten herkent met hetzelfde gevoel van onmacht en dezelfde vragen? En als je al die TikTok-berichten ziet over andere tieners met anxiety, depressie, anorexia? En over suïcide? Wat doet het met je als #diagnosed een trend is? Misschien heb jij ook een label nodig om gezien en gehoord te worden.

Ik vraag me af of er daadwerkelijk mensen zijn die geloven dat pathologiseren, diagnosticeren en medicaliseren de juiste route is om jongeren veerkracht mee te geven. Wat is er eigenlijk met het ‘‘dipje’’ gebeurd? Dat dipje, waar je wel weer uitkomt… Sinds wanneer is ons taalgebruik zo doordrongen van professioneel therapeutisch jargon?

Hoe denk je dat jij je voelt, als je bij voorbaat verliest? Zou je je aan de spelregels houden? Zou jij überhaupt aan de wedstrijd beginnen?

Wat gebeurt er met je als je altijd te horen krijgt dat je niks waard bent, niks kan, dat je het niet gaat redden? Dat je hier niet hoort, dat alles wat misgaat jouw schuld is? Wat gebeurt er met je als je van iedereen hoort dat je door moet lopen, je kop moet houden? Wat doet het met je zelfbeeld, als je alleen maar leest dat je te veel bent, een domme crimineel bent? Als mensen bang voor jou de straat oversteken?

Het is ingewikkeld je identiteit te vinden als je steeds weer in een hokje wordt geduwd waar je helemaal niet in past. Als niemand je begrijpt en tegelijkertijd niemand wil weten wie je bent. Als niemand een vinger naar je uitsteekt, terwijl jij echt laat merken dat je niet weet welke kant je op moet.

Waarom hoort niemand jou? Heeft het zin om je best te doen als je toch al weet dat je faalt, omdat iedereen je dat blijft aanpraten? Wat doe je als je niks te verliezen hebt?

Ik ben benieuwd of er mensen zijn die écht geloven dat een nationaliteit afpakken de juiste route is om een groep die al zoekend is meer richting te geven. Het wij-zij-denken en ‘‘ze’’ als schuldige groep wegzetten, zorgt alleen maar voor meer onbegrip en verharding.

Framing, zoals we dat nu noemen, het perspectief dat we kiezen, de taal die we gebruiken, is van essentieel belang voor de waarde die we aan elkaar toekennen. En aan onszelf.

Niemand past in maar één hokje. Ieder mens past in een heleboel hokjes. Die veelkantigheid is juist wat ons mensen zo intrigerend maakt. Ik zou het brede spectrum aan perspectieven willen propageren. De verhalen willen horen en vertellen achter die eerste indruk, dat stigma, die stereotypering of veronderstelling.

Want als we over de wanden van de hokjes heen kijken en elkaar niet meteen een stempel meegeven, kunnen we wellicht wat leren… en hebben we waarschijnlijk meer gemeen dan we denken.

Fook Hali, communicatieadviseur, schrijver