Verbreek de stilte rondom femicide

Jaarlijks kost femicide in Nederland gemiddeld aan 44 vrouwen het leven. Atria, het kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis verbreekt de stilte rondom dit nog onbekende onderwerp.

‘Femicide is een verschrikkelijk woord, maar het is heel relevant’, liet de directeur van Atria, dr. Kaouthar Darmoni begin dit jaar al weten aan The Optimist in een openhartig gesprek. Ze verklaarde: ‘Femicide komt in Nederland relatief vaak voor, maar is in dit land nog een totaal onbekend begrip. Het betekent de moord op vrouwen, omdat ze vrouw zijn.’ Voor Atria reden genoeg om op te roepen tot deskundigheidsbevordering bij politie en justitie rondom het onderwerp. Vorige week startte het kennisinstituut daarom een petitie, breed gesteund door maatschappelijke organisaties en jonge feministen.

Aandacht voor femicide

Dat het begrip femicide in Nederland nog vrij onbekend is, komt helaas niet omdat het niet voorkomt. Darmoni: ‘Verschillende onderzoeken laten zien dat Nederland per hoofd van de bevolking relatief veel gevallen van femicide kent.’ We doen het volgens de statistieken slechter dan landen als Italië en Spanje. ‘In deze landen is femicide veel bekender, omdat er aandacht voor is binnen de heersende machoculturen. Daar gaat men massaal de straat op na een femicide. Grootschalige protesten waren internationaal dan ook het begin van verandering en beleid.’

Wetboek van strafrecht

Omdat femicide in Nederland nog niet is opgenomen in het wetboek van strafrecht, pleit Atria met de petitie voor een nieuw artikel. Darmoni: ‘Met de toevoeging van artikel 287a willen we dat doodslag vanuit een seksistisch oogmerk een bijzondere bepaling krijgt in het wetboek van strafrecht. Concreet eisen we een hogere strafmaat dan nu geldt voor doodslag, zodat er strengere straffen kunnen worden uitgedeeld aan de plegers van meedogenloze femicide.’

Momenteel wordt in het vonnis nog vaak de strafmaat van doodslag opgelegd. Dit omdat het lastig is om aan te tonen dat de dader uit voorbedachte handelde. ‘Femicide wordt vaak gezien als iets wat in een opwelling gebeurt, bijvoorbeeld als reactie op het nieuws dat een vrouw ervoor kiest om de relatie te beëindigen. Nabestaanden mogen dan “blij” zijn als er een straf van vijftien jaar wordt opgelegd. Uit onderzoek weten we echter dat aan femicide in de meeste gevallen een opbouwend patroon van geweld voorafgaat’, aldus Darmoni.

Petitie

In de petitie nemen de ondertekenaars een duidelijk standpunt in: zij vinden dat femicidegevallen die zich in Nederland hebben voorgedaan voorkomen hadden kunnen en moeten worden. Ze doen een beroep op de ministers van Justitie en Veiligheid en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Rechters, politieambtenaren en met name meldkamerfunctionarissen en wijkteams moeten (bij)geschoold worden over femicide en het patroon van geweld dat zich in de meeste gevallen voorafgaand aan de moord voltrekt.

Daarnaast is er een investering nodig in goede seksuele- en relationele vorming op scholen én daarbuiten, met publiekscampagnes. Darmoni: ‘Het doorbreken van genderstereotype denkbeelden die een aanleiding vormen voor geweld, is essentieel voor de preventie van geweld onder jongeren.’

Meer informatie over dit onderwerp en de petitie vind je hier.

Het interview met dr. Kaouthar Darmoni lees je in het artikel Vrouwelijkheid zal mannen bevrijden.