Van ‘bingewatchen’ leer je ook!

Zit je dankzij Netflix met regelmaat aan de buis gekluisterd? Dan heb je waarschijnlijk het gevoel alsof je met je kijkgedrag waardevolle tijd verspeelt en niets nuttigs doet. Toch blijk je van ‘bingewatchen’ ook iets te leren. Dat komt mooi uit, want leren zonder dat we het doorhebben, is altijd mooi meegenomen.

Dat je niet per se een boek hoeft te lezen om iets te leren is niets nieuws. Maar dat tv-kijken ons ook waardevolle competenties bijbrengt wellicht wel. Vooral Netflix blijkt ons veel te leren. Volgens Ellen ter Gast, auteur van het boek De dappere kijker, leert Netflix ons meer over mens en maatschappij dan de grootste filosofen der aarde. Dat vertelt zij in een interview met het Belgische dagblad De Morgen.

Empathie en inlevingsvermogen

Volgens Ter Gast leren we veel van verhalen: ‘Ze vormen bij uitsteek een manier om essentiële zaken bij te leren over onszelf en over elkaar. Als je een morele afweging moet maken, dan moet je eerst begrijpen waarom anderen op een bepaalde manier handelen. Daarvoor heb je empathie nodig. En dergelijk inlevingsvermogen kun je maar op twee manieren aanleren. Via persoonlijke ervaringen, of via verhalen. En anno 2018 zijn de sterkste verhalen met menselijkste personages nu eenmaal terug te vinden op Netflix en op tv.’

Zo leren verschillende Netflix-series ons over de drijfveren van een persoon waar wij onszelf in eerste instantie totaal niet in kunnen verplaatsen. ‘In Netflix-series doen personages soms onvoorstelbare dingen. Neem nu Frank Underwood. Een karakter dat is gebaseerd op bestaande machthebbers die wij gewoonlijk niet persoonlijk kennen en daardoor niet goed begrijpen. Maar in House of Cards deelt Underwood zijn gedachten met de kijker, waardoor je zijn immorele gedrag toch kunt vatten. Dat maakt veel meer indruk dan een abstract essay. Wil je je morele wijsheid opkrikken? Dan kun je beter een avondje Netflix kijken en er met je vrienden over nakaarten in plaats van het werk van dode filosofen lezen.’

Een ander personage dat volgens Ter Gast vaak lijnrecht tegenover ons gevoel staat, is Sara Noren uit The Bridge. Zij maakt emotieloze, maar correcte beslissingen. ‘Op een gegeven moment verraadt ze een van haar collega’s. Ze had ontdekt dat hij een moordenaar had vermoord. Ik kan me voorstellen dat veel kijkers in zo’n situatie die collega niet zouden aangeven, wat heel menselijk is. Maar Saga handelt correct en is juist daarom onmenselijk.’ Andere series die volgens de auteur een mooie aanvulling zijn op filosofieboeken zijn The Wire en Narcos.