TuesDaily: Vogels kun je niet melken

Sinds 29 februari is de documentaire Vogels kun je niet melken in veel filmhuizen en bioscopen te zien. De film volgt het boerenbedrijf van Bote de Boer die zijn boerderij heeft ingericht voor het broedseizoen van de grutto.

De grutto is een weidevogel en vliegt elk jaar vanuit het zuiden naar Nederland om hier te broeden. Het aantal grutto’s dat hier broedt, neemt helaas al lange tijd af. Dat is voor een deel te wijten aan klimaatverandering, maar ook de intensieve landbouw verkleint het Nederlandse broedgebied van de grutto.

De Friese boer Bote kijkt elk jaar weer uit naar de komst van de grutto. Elk jaar is hij weer klaar voor de komst van de vogels. Het grondwater staat hoog, de plasdrassen zijn aangelegd en het ouderwetse weidegras zit bomvol kruiden en insecten, precies zoals de grutto’s het graag hebben. Dat plaatje past echter niet in het intensieve landbouwsysteem van Nederland. Bote heeft vijf kinderen en zijn drie zoons nemen het boerenbedrijf graag over. Maar dan moet er nog wel een boerenbedrijf zijn om over te nemen. De liefde die vader Bote voor de grutto heeft, brengt geen brood op de plank. Vogels kun je immers niet melken.

Filmmaker Barbara Makkinga regisseert de documentaire. ‘De grutto staat symbool voor het biodiversiteitsvraagstuk waar onze maatschappij voor staat.’ De vogel staat op de rode lijst van Nederlandse broedvogels. Doordat ze in Nederland broeden spelen wij een grote rol in het voortbestaan van deze vogel. ‘Wij dragen de verantwoordelijkheid als deze soort uitsterft’, aldus Barbara. Toen ze hoorde van een boer in Friesland die zo betrokken was met het welzijn van deze vogel, wist ze dat zijn bedrijf het canvas zou zijn om het grotere plaatje te schetsen.

In de documentaire zien we verschillende perspectieven van het bedrijf van Bote ‘We willen invoelbaar maken voor welke dilemma’s het boerengezin staat.’ De film houdt de maatschappij een spiegel voor. Veel mensen zien graag meer boeren als Bote, maar voor een boer is het zo simpel nog niet. ‘Zo komt bijvoorbeeld op een gegeven moment de Rabobank op bezoek. De conclusie van dat gesprek: meer melken, maar dat gaat dan weer ten koste van de grutto.’ Barbara hoopt dat mensen na het kijken van de documentaire de verschillende perspectieven begrijpen. ‘We vormen vaak heel snel een mening over de Nederlandse landbouw en de dilemma’s die daar bij komen kijken. Maar het vraagstuk over de grutto laat zien hoe alles met elkaar verbonden is.’