Pakistan reikt eerste genderneutrale paspoort uit

We kennen al de genderneutrale toiletten. In Pakistan kiezen ze er nu ook voor om een genderneutraal paspoort uit te reiken. Het geslacht wordt dan niet aangegeven met man of vrouw, maar met ‘X’. Farzana Riaz was de eerste die dit genderneutrale paspoort mocht ontvangen, een mijlpaal.

Als er één land conservatief is, dan is dat Pakistan. Het land waar kindhuwelijken nog steeds zijn toegestaan en waar homoseksualiteit strafbaar is. Maar waar komt dan die vooruitstrevendheid vandaan om een genderneutraal paspoort uit te reiken?

De geschiedenis van transgenders in Zuid-Azië

Deze vooruitstrevendheid heeft te maken met de geschiedenis van transgenders, deze worden in Zuid-Azië ook wel Hijra’s genoemd. Deze Hijra’s staan al eeuwenlang symbool voor geluk en vruchtbaarheid in landen als Pakistan, India en Bangladesh. Vaak worden Hijra’s ingehuurd als dansers op trouwfeesten of geboorte ceremonies. Door de overheid officieel erkend als het ‘derde geslacht’, definiëren Hijra’s zich als man noch als vrouw.

Helaas hebben de Hijra’s het niet makkelijk. Ze zijn vaak slachtoffer van zware mishandeling of seksueel misbruik. En ook krijgen ze onvoldoende steun van de politie en spoedeisende hulp. Omdat de familie Hijra’s vaak verstoot, komt het vaak voor dat transseksuelen samen in bepaalde groepen gaan leven, zogenaamde Hijragroepen.

Mijlpalen voor Hijra’s

Gelukkig boeken de Hijra-gemeenschap ook successen. Sinds 2012 hebben Hijra’s namelijk het recht om te stemmen en in 2013 stelden de eerste Hijra’s zichzelf verkiesbaar. En ook in de modellenwereld doen Hijra’s het goed. Eind vorig jaar maakte transgender Kami Sid haar debuut als eerste transgendermodel in Pakistan. En met de uitgave van het eerste genderneutrale paspoort voegt Pakistan zich nu bij een handjevol landen waar dit is toegestaan. Verder is dit namelijk alleen in Duitsland, Nepal, India, Australië en Nieuw-Zeeland mogelijk. Op het gebied van transseksualiteit is Pakistan dus progressiever dan de meeste westerse landen.

Campagne voor transgenders

Natuurlijk is er nog wel werk aan de winkel volgens activiste Riaz.  ‘Ik ben erg blij met mijn nieuwe paspoort’, zegt ze in een interview. ’Ik  wil de Pakistaanse overheid graag bedanken voor het feit dat ze naar ons heeft geluisterd. De nieuwe paspoorten zijn een mijlpaal en zullen mij helpen bij mijn campagne voor transgenders. Wij voelen ons beperkt binnen de vier muren van ons huis doordat we worden aangerand, mishandeld en vernederd. De grootste uitdaging voor ons is nu om het gedrag en denkwijze van de maatschappij aan te passen.’