Onderzoek: prikkelbare darm mogelijk veroorzaakt door schimmels

Mensen met het prikkelbare darmsyndroom (PDS) hebben een andere samenstelling van darmschimmels dan mensen zonder deze aandoening. Onderzoek heeft deze doorbraak aangetoond.

Deze disbalans staat in verband met de pijnklachten die optreden bij PDS. Dit blijkt uit onderzoek van het AMC, in samenwerking met TNO en de Universiteit van Maastricht, dat 15 juni gepubliceerd is door het wetenschappelijke tijdschrift Gastroenterology.

Tot nu toe ging bij onderzoek naar PDS de belangstelling van wetenschappers vooral uit naar de bacteriële samenstelling van de darmen (het microbioom). Inmiddels is bekend dat schimmels van nature in de darm voorkomen, ook bij gezonde mensen. Nu is bij PDS-patiënten voor het eerst aangetoond dat zij een veranderde schimmelsamenstelling (mycobioom) hebben, waarbij zowel de diversiteit van de schimmels als hun onderlinge verhouding anders is.

Een verschuiving in schimmelsoorten was ook aantoonbaar bij onderzoek met ‘buikpijn ratten’, een veelgebruikt diermodel voor PDS waarbij ratten door een stressfactor buikpijnklachten krijgen. Het lukte om met een anti-schimmelmiddel hun buikpijn te bestrijden. Ook slaagden de onderzoekers erin om met poeptransplantaties bij ratten aan te tonen dat de disbalans in schimmelsamenstelling van belang is voor de buikpijnklachten. Uit eerder onderzoek was al bekend dat buikpijn bij PDS ontstaat doordat bepaalde afweercellen (mestcellen) een stof uitscheiden die pijnzenuwen prikkelt. Maar op welke factor het afweersysteem precies reageert, was onbekend. Dit onderzoek toont aan dat darmschimmels de trigger van het afweersysteem zijn.

Zo’n 10 tot 15% van de Nederlanders heeft last van PDS-klachten. De belangrijkste symptomen zijn buikpijn, gasvorming en een afwijkend ontlastingspatroon: verstopping of diarree of beide. Met de nieuwe onderzoeksresultaten komt een oplossing voor deze klachten een stap dichterbij.