Nu kiezen voor later

Andre Agassi is een van de meest succesvolle tennissers aller tijden. Als kind werd hij al door zijn ouders naar tennisclubs gebracht om daar op jonge leeftijd veel te trainen. Agassi werd gedrild om een groots tennisser te worden. Dit is gelukt, maar is dit de juiste manier om iemand ten volle zijn kwaliteiten te laten benutten en ervan te genieten?

Mensen die zich op vroege leeftijd specialiseren en daarin succes bereiken worden bewonderd, maar uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat dit uitzonderingen op de regel zijn. Agassi is een van die uitzonderingen, maar de Amerikaan gaf later in een interview met Der Spiegel zelf toe dat hij het tennisleven niets aan vond als kind.

Jong gescout

Kinderen worden door sportclubs op steeds jongere leeftijd opgepikt om op te leiden tot grote talenten, maar in de praktijk is het rendement zeer laag. De kinderen hebben namelijk lang niet altijd zelf de bewuste keus gemaakt voor de sport en zijn hierdoor op latere leeftijd minder gemotiveerd.

Ongemotiveerde specialisten

Op scholen en universiteiten is gedeeltelijk hetzelfde probleem te ontwaren. Scholieren en studenten worden te vroeg voor een keuze gezet die de richting van hun latere carrière bepaalt. De keuzes sturen de leerlingen naar een specialisatie. Als blijkt dat ze die niet leuk vinden, kunnen ze moeilijk veranderen van werkveld omdat ze te gespecialiseerd zijn opgeleid. Het kan zelfs zo zijn dat hun opleiding niet aansluit bij de arbeidsmarkt, zo berichtte ondernemingsorganisatie VNO-NCW afgelopen jaar.

Psycholoog Dedre Genter doet onderzoek naar de potentie van analogisch denken en legt uit waarom dit belangrijk is op de arbeidsmarkt: ‘Het gaat in veel moderne beroepen minder om het toepassen van specifieke oplossingen dan om de aard van een probleem te herkennen, en pas dán met een aanpak te komen’ aldus De Correspondent.

Getrainde generalisten

Onderzoeksjournalist David Epstein schreef in zijn boek, Range: Why Generalists Triumph in a Specialized World, dat tieners over het algemeen niet weten wat ze willen en waar ze aan toe zijn. Tieners een specialisatie laten kiezen werkt contraproductief. Volgens Epstein is het beter om mensen breder op te leiden zodat ze later kunnen kiezen welke kant ze op willen. Deze zogenoemde generalisten hebben een breder palet aan ervaringen en een groter vermogen om te associëren en improviseren.

Epstein laat zien dat het belangrijk is om jongeren te laten doen wat ze zelf willen om tot volle bloei te kunnen komen. Dit betekent niet dat studenten mogen lanterfanten, maar voldoende moeten worden begeleid zodat ze op latere leeftijd goed geïnformeerde keuzes kunnen maken.