Neushoornbeschermers in actie

De Ozonlaag herstelt zich, de kanalen van Venetië zijn kraakhelder en dieren nemen langzaam bewoonde gebieden weer over. Sommige mensen zeggen dan ook dat Moeder Natuur zichzelf beschermt met het corona virus. Toch is daar helemaal niet altijd een virus voor nodig: in Afrika kan een klein beestje ervoor gaan zorgen dat de Afrikaanse neushoornstroperij afneemt.

De natuur kent veel gevallen van zogenaamde ‘symbiotische relaties’. Kleine poetsvissen die de tanden van haaien schoonmaken, Bijen die stuifmeel verspreiden en de Roodsnavelossenpikker die de parasieten op de huid van neushoorns opeet. Deze laatste is echter bijzonder. Naast dat ze neushoorns de nodige hygiëne geven, kwam Roan Plotz, een onderzoeker aan de Victoria Universiteit in Melbourne, erachter dat ze Zwarte Neushoorns beschermen tegen stropers.

Hij ontdekte namelijk dat als je een neushoorn benadert met een Ossenpikker op zijn rug, deze sneller en beter alert was op het menselijk gevaar. Aangezien Neushoorns erg slecht kunnen zien was het voor hem meteen duidelijk: de vogels waren hiervoor verantwoordelijk. In tegenstelling tot de neushoorn zien deze Ossenpikkers namelijk erg goed. Om hun soortgenoten te waarschuwen voor potentieel gevaar, maken ze een sissend geluid. Dit is waar de os van profiteert: door te letten op dit geluid, komt hij er namelijk achter dat er (menselijk) gevaar op de loer ligt.

Voor de inheemse bevolking is dit niets nieuws: in het Swahili heten de vogels namelijk ook wel de Askari wa kifaru, wat vrij letterlijk Neushoornbewaker betekent. Toch moest Plotz wel nog wat onderzoek doen om zijn theorie te beproeven. In 86 proeven benaderden de onderzoekers Neushoorns. En wat bleek: elke keer dat een neushoorn een Ossenpikker op zijn rug had, vertoonde hij meer dan op tijd vluchtgedrag. Bij Neushoorns zonder een Ossenpikker was dit maar in 23 procent van de gevallen zo. Volgens Plotz zorgen de vogels er dan ook voor dat de menselijke kans om een neushoorn te spotten afneemt met veertig à vijftig procent

Nu vraag je je misschien af waarom de neushoorn met zo’n goede bodyguard niet allang van de beschermde diersoortenlijst is verdwenen. Dat komt doordat de Ossenpikkerpopulatie sterk is afgenomen in de afgelopen jaren. Dat komt doordat pesticiden die bedoeld zijn om vee te beschermen tegen parasieten, onbedoeld Ossenpikkers doden. Volgens Plotz kan echter de herintroductie van de beestjes een groot verschil gaan maken in de strijd tegen stroperij.