Medemenselijkheid in de kijker

Het boek Opsoek naar UBUNTU, Zuid-Afrika onder mijn huid is in de race voor Alice Indie Boeken Prijs 2019. Het boek is geschreven door onze zeergewaarde columnist Annette Nobuntu Mul, oprichter van de Ubuntu Society en voorzitter van Stichting Ubuntu Nederland. Iedere twee maanden schrijft ze voor ons magazine een inspirerende column. Het boek van onze columnist staat als derde in de longlist van boeken die meedingen voor de prijs op Schrijven online.

We interviewden Nobuntu Mul begin van de zomer over haar boek dat verscheen op 18 juli, de dag dat Nelson Mandela 100 jaar zou zijn geworden. Mul, opgeleid als Gestalt Psychotherapeute, ontdekte in haar zoektocht naar een nieuwe werkethiek de verzoeningsfilosofie Ubuntu, waarvan Mandela wellicht de beroemdste personificatie is.

Voor haar boek sprak ze met achttien mensen. Via persoonlijke ontmoetingen en ontroerende reportages neemt Mul de lezer aan de hand, in een ontdekkingstocht naar de essentie van Ubuntu. Ze spreekt onder meer de gevangenbewaarder van Mandela, de dochter van Tutu en de moordenaars van de studente Amy Biehl, die van verzoening hun levenswerk hebben gemaakt.

In het interview met The Optimist gaf ze een van de stammen in Zuid-Afrika als voorbeeld om het filosofische concept helder te krijgen. ‘De dorpsoudste die vertelde over een man die een brood had gestolen. In de dorpsbijeenkomst werd als eerste gesproken over de diefstal, dat mag natuurlijk niet. Maar binnen Ubuntu gaat het er ook om, dat die man niet om hulp had gevraagd toen hij honger had. Hij had als het ware de gemeenschap verraden. Maar, zo zei de dorpsoudste, er was hier nóg een misdaad van een grotere orde. Zij, als gemeenschap hadden geen van allen gezien dat deze man honger had. Niemand had hem hulp geboden. De man kreeg geen straf, maar hulp. Dát is Ubuntu.’

Ubuntu is een manier van leven. het draait om gemeenschappelijke menselijkheid. ‘Als een soort wereldfamilie werken aan zaken. Het gaat om wederzijdse verantwoordelijkheid en behulpzaamheid’, aldus Mul. Ze hoopt bovendien dat haar boek daaraan bijdraagt. Ook wij zijn als mens namelijk op zoek naar spirituele houvast. ‘Onze materiële behoeftes worden prima vervuld, maar op het immateriële vlak zoeken we naar antwoorden op vragen als: Hoe gaan we met elkaar om? Wat verbindt ons? Hoe zorgen we voor de aarde?’ Ubuntu is wellicht het antwoord.

De Alice Indie Boekprijs is een jaarlijkse prijs voor het beste indie-boek. Op 14 februari wordt de shortlist bekend gemaakt.