Longkanker vroeg opsporen met project ZORALCS

Longkanker is een van de meest voorkomende kanker. In België is het zelfs de kanker waar de meeste mensen aan overlijden. Dit komt omdat de diagnose pas in een laat stadium wordt gesteld. Het project ZORALCS (Zuid- Oost Rand Antwerpen Lung Cancer Screening) hoopt hier verandering in te brengen, door longkanker sneller op te sporen met een lage dosis CT-scan. Ook krijgen deelnemers die nog roken begeleiding om te stoppen.

Elk jaar worden er 9.400 mensen met longkanker gediagnostiseerd in België. Daarnaast zijn 1 op de 5 mensen die sterven aan kanker overleden aan longkanker. Volgens dr Annemiek Scoeckx, de hoofdonderzoeker van het project, wordt longkanker vaak pas laat ontdekt, omdat de symptomen laat verschijnen. Echter is er een goede kans op genezing als de ziekte vroeg ontdekt wordt.

Onderzoek toonde aan dat een brede screening met lage dosis CT-scans beginnende longkanker betrouwbaar en veilig kan opsporen. ‘Met ZORALCS onderzoeken we de haalbaarheid en mogelijke uitdagingen om zo’n screeningsprogramma uit te rollen bij de brede bevolking.’

Het pilootproject richt zich op inwoners van Edegem, Mortsel, Kontich, Boechout, Vremde, Lint en Hove tussen 55 en 74 jaar die roken of gerookt hebben. Het komende jaar krijgen zo’n 25.000 inwoners een uitnodiging in de bus. Deelnemers die meer dan 100 sigaretten hebben gerookt moeten een online vragenlijst invullen. Volgens professor Guido Van Hal, socioloog en expert in screeningsprogramma’s bij UAntwerpen, bepaalt een algoritme dan of je een verhoogd risico op longkanker loopt. Hierbij houdt het rekening met factoren zoals rookgeschiedenis en familieleden met kanker.

Mensen met een verhoogd risico kunnen een afspraak maken voor een gratis lage dosis CT-scan in het UZA. ‘Een eenvoudig en snel onderzoek, met minder stralingsdosis dan een klassieke CT-scan. Zo’n CT-scan biedt de kans om beginnende tumoren op te sporen, waardoor er meer behandelopties zijn.’

De beelden van de CT-scan worden bekeken door een radioloog, ondersteund door AI-software. Hierdoor kan ook het volume bepaald worden, en kan de groei van tumoren sneller opgespoord worden. Op basis van die info wordt ingeschat hoe groot het risico is op vroegtijdige longkanker. Bij een afwijkend resultaat krijgen deelnemers een bijkomend onderzoek of een controlescan na enkele maanden om na te gaan of het inderdaad om longkanker gaat. Als er geen afwijkingen gevonden worden, krijgen deelnemers een jaar later een tweede lage dosis CT-scan.

Ook biedt het ZORALCS project rookstopbegeleiding aan. Daarbij wordt er onderzocht welke aanpak het meest effectief is de klassieke aanpak, waarbij deelnemers zelf hulp inschakelen, of intensieve begeleiding, met consultaties bij een tabakoloog en nicotinevervangende therapie. De slaagkansen van het screeningsprogramma hangen af van de deelnamebereidheid. De resultaten van ZORALCS worden verwacht in 2027-2028.

Voor meer informatie, klik hier.