Frits Veerman: toonbeeld van optimisme

Gisteren overleed onverwachts de oudste klokkenluider van Nederland, Frits Veerman, op 76-jarige leeftijd. Na een jarenlange strijd kreeg hij vorig jaar de langverwachte erkenning van zijn gelijk: Veerman had terecht aan de bel getrokken om atoomspionage door een Pakistaanse collega te melden. Die melding leverde hem veel tegenwerking op, maar daar wist hij wonderwel positief mee om te gaan.

Vanaf het moment dat hij zijn melding deed, in 1976, heeft hij zich niet gek laten maken door intimidatie, leugens en ontkenning door de overheid. Hoe hij het vijfenveertig jaar lang volhield om als klokkenluider optimistisch door het leven te gaan, vertelde hij onlangs aan The Optimist. ‘Je gewone leven gaat door. Ik kon het klokkenluiden scheiden van mijn andere activiteiten. Dat verschil maakte voor mij het verschil.’ Noodgedwongen moest Veerman na zijn melding een andere werkgever zoeken en die vond hij. Bovendien stroomde er voldoende ondernemersbloed door zijn aderen om, zelfs nadat hij met pensioen was gegaan, allerlei zakelijke initiatieven te starten.

Erkenning

Het Huis voor klokkenluiders kwam pas vorig jaar zomer tot de conclusie dat Frits Veerman indertijd door zijn werkgever FDO is benadeeld omdat hij melding had gemaakt van bedrijfsspionage van staatsgeheime informatie. FDO (Fysisch Dynamisch Onderzoekslaboratorium, onderdeel van Stork), was nauw verbonden met Urenco waar veel atoomkennis aanwezig was. Veerman verwoordde het zo: ‘Het Nederlandse bedrijfsleven verkocht staatsgeheimen met medeweten van onze overheid. Daardoor werd door onze overheid het non-proliferatieverdrag geschonden; dat vond niemand kennelijk erg en er werd heel veel geld hiermee verdiend. Het vreemde is dat de bestuurders niet zijn vervolgd en nog steeds leven. Er zijn zware strafbare feiten gepleegd en niemand is vervolgd. Begrijpt u het?’

Documentaire

Filmmaker Frans Bromet volgde Veerman geruime tijd en maakte een documentaire over zijn leven als klokkenluider. Deze documentaire wordt (vervroegd) uitgezonden op dinsdag 16 maart a.s., op NPO2 om 23:05 uur (let op: dit is de actuele uitzendtijd). Veerman was de laatste tijd druk bezig om de Nederlandse Staat ter verantwoording te roepen. Hiervoor benaderde hij onder meer het Europees Parlement en de Verenigde Naties.

De belangrijkste getuige, van wat hij zelf ‘het grootste spionageschandaal van de 20^ste eeuw’ noemde, is niet meer. Maar zijn optimistische instelling en enorme doorzettingsvermogen blijven herinnerd.