Grondstoffen voortaan uit de vuilnisbak

Van 14 tot en met 18 januari 2019 is het voor de vierde keer de Week van de Circulaire Economie. Op de eerste dag opende Stientje van Veldhoven, staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat (IenW), daarom het eerste betonnen circulaire viaduct van Nederland.

Volgens de minister is circulariteit de toekomst, vooral omdat we maar één aarde hebben. ‘En die kent nu eenmaal geen oneindige hoeveelheid grondstoffen. We moeten het doen met wat we hier hebben. Hergebruik van materialen is de toekomst. Daarmee dragen we bij aan de klimaatdoelen van dit kabinet. Onze grondstoffen komen voortaan niet meer uit een olievat maar uit de vuilnisbak.’

Het eerste betonnen circulaire viaduct van Nederland werd onlangs geplaatst nabij Kampen en is een initiatief van Rijkswaterstaat, aannemer Van Hattum en Blankevoort en prefab-bouwer Consolis Spanbeton. Omdat het dek van het viaduct uit veertig betonnen elementen bestaat kan het worden gedemonteerd, verplaatst en op een andere locatie worden herbouwd. ‘Zo is er geen afval, zijn er geen nieuwe grondstoffen nodig en worden gebruikte grondstoffen op de meest hoogwaardige manier opnieuw gebruikt’, vertelt Esther van Eijk van Van Hattum en Blankevoort. ‘Waar reguliere viaducten na 30 tot 50 jaar worden gesloopt, is de levensduur van het circulair viaduct met 200 jaar ongeveer zes keer zo lang. Het is het eerste betonnen viaduct in Nederland dat zo is gebouwd.’

LEGO-blokjes

Kees van Quartel van Consolis Spanbeton legt uit hoe de veertig elementen in elkaar zitten en wat het viaduct precies circulair maakt: ‘Bijzonder is dat de elementen als “LEGO-blokjes” in elkaar grijpen met nokken, dat de voorspanningskabels niet zijn ingestort en dat de tussen de betonnen elementen gebruikte voegen weer kunnen loslaten. Daardoor hoeven de elementen bij demontage niet te worden gesloopt en kunnen ze ongeschonden worden hergebruikt. Door te werken met elementen, kunnen bovendien met dezelfde bouwstenen nieuwe viaducten worden gebouwd die variëren in lengte en breedte.’

De komende tijd wordt het eerste circulaire viaduct getest door werkverkeer dat gebruik maakt van de weg voor de bouw van de Reevesluis. Met monitoring wordt gekeken hoe het viaduct zich gedraagt. Testgegevens worden meegenomen bij de doorontwikkeling.

Circulair werken in 2030

Rijkswaterstaat en Nederland hebben de ambities om ten opzichte van 1990, 49 procent minder CO₂ uit te stoten en om in 2030 circulair te werken. De partners die samenwerkten aan het circulaire viaduct dragen hieraan bij. Als het aan Rijkswaterstaat ligt, is het viaduct nabij Kampen pas het begin. Bovendien dient het als een leeromgeving. Directeur-generaal Blom van Rijkswaterstaat licht toe: ‘Binnen de leeromgeving wordt de huidige beschikbare kennis van opdrachtgevers, infrabedrijven en kennisinstellingen bij elkaar gebracht. Doel is om samen te komen tot afspraken en gezamenlijke uitgangspunten voor de doorontwikkeling van de huidige concepten die nu in de markt bestaan. Civiele bouwers en wegbeheerders die hier goede ideeën voor hebben, roepen we op om zich aan te sluiten en ook bij te dragen aan de ontwikkeling van het circulair viaduct.’