Groene rechtspraak

Oktober 2018 was een maand waarin de Urgenda-uitspraak meer aandacht kreeg dan al het andere. De rechtbank had het kabinet tot de orde geroepen om zich aan zijn eigen afspraken van het klimaatakkoord te houden. Het oordeel van de rechtbank was dat de regering een zorgplicht heeft ten opzichte van de Nederlandse bevolking. Omdat klimaatverandering een bedreiging vormt voor het welzijn van de Nederlanders heeft de overheid de plicht om zo snel mogelijk daar iets aan te doen.

Zeggen dat je iets wilt doen tegen klimaatverandering en het daadwerkelijk doen is een groot verschil, dat overheden en bedrijven lang konden negeren. De laatste jaren is het echter zo dat rechterlijke uitspraken veelal met de publieke opinie zijn meegedraaid. Begin dit jaar heeft een rechtbank in Australië tegen de opening van een nieuwe steenkolenmijn beslist, aldus het FD. De rechter had het bedrijf in kwestie gevraagd om met een duidelijk plan te komen om de schade die aan het milieu zou worden toegebracht te compenseren. De vertegenwoordigers van het bedrijf kozen eieren voor hun geld.

Rechter voorkomt gaswinning

In Engeland heeft het hooggerechtshof de overheid op de vingers getikt omdat die het winnen van gas makkelijker mogelijk wilde maken, zo vermeldde The Guardian. Een actiegroep ging hiertegen in protest en klaagde de overheid aan. De actiegroep beargumenteerde in de rechtbank dat de regering had nagelaten zich te buigen over wetenschappelijk bewijs. Dit bewijs bestond uit onderzoeken naar de schadelijke effecten van het winnen van gas op het klimaat. De rechter stelde de actiegroep in het gelijk en dit zorgde ervoor dat de overheid zijn wetgeving niet kon aanpassen.

Investeerdersgroep ondersteunt Klimaatakkoord

De trias politica is in al deze gevallen het beste middel gebleken voor de bevolking om zijn eigen bestuurders tot de orde te roepen. Het is echter aan overheden en multinationals om te laten zien dat het teruggrijpen op de rechterlijke macht niet nodig is. Deze week kwam in het nieuws dat bedrijven en investeerders willen dat er iets aan klimaatverandering gebeurt. Een groep investeerders, die samen bijna de helft van al het kapitaal wereldwijd bezit, stuurde een open brief naar de G20 top, zo schrijft de website business-standard.com. In de brief wordt de nadruk gelegd op het belang van het halen van de doelen in het Klimaatakkoord van Parijs.

Niet alleen volwassenen kunnen de rechterlijke macht inzetten om overheden tot verantwoording te roepen. De werking van onze rechtsstaat stelt burgers van alle leeftijden in staat om klimaatverandering tegen te gaan. Steeds meer jongeren beseffen dat ze in staat zijn en het recht hebben om via de rechtbank misstanden aan de kaak te kunnen stellen.