Genetisch gemanipuleerde babymeisjes versus verplichte vaccinatie

De eerste genetisch gemanipuleerde baby’s zijn geboren in China. Het gaat om twee gezonde meisjes waarvan er een door aanpassingen in het DNA resistent is tegen hiv. De Chinese arts He Jiankui (34) onthulde dit vorige week op YouTube. Een storm van reacties kwam op gang, waaronder ook veel kritieken. Maar wat als genetische manipulatie in de toekomst verplicht wordt in plaats van vaccinatie? Is de groep die voor verplicht vaccineren is dan nog steeds voor?

De baby’s Lulu en Nana zijn net een paar weken oud en kwamen net als ieder ander baby’tje gewoon huilend ter wereld, vertelde de arts. Via een reageerbuisbevruchting is het sperma bij de eicel moeder gebracht. Toen het nog maar een cel groot was heeft de arts naar eigen zeggen ‘genenchirurgie’ toegepast op hun DNA. Door hiermee de toegangspoort weg te halen waardoor het hiv-virus iemand infecteert, is één van de meisjes nu voor de rest van haar leven immuun voor de ziekte. Ook zou een andere vrouw inmiddels in verwachting zijn van een genetisch gemanipuleerd kind. Jiankui maakt het nieuws na zijn filmpje ook wereldkundig op een lezing tijdens een internationale geneticaconferentie in Hong Kong.

Genetisch manipuleren het nieuwe vaccineren?

Of het nu medisch of ethisch omstreden is, dit raakt aan een andere belangrijke kwestie. Stel dat genetische manipulatie via IVF de norm wordt om ziekten te weren. Dan zien we over vijftig jaar, dat de wetenschap via reageerbuisbevruchting genenchirurgie toepast om zo te voorkomen dat jouw kindje ziek wordt. Wetenschappers kunnen met deze technologie het DNA van jouw toekomstige baby aanpassen, zodat deze bijvoorbeeld ook geen mazelen, hepatitis B of HPV meer kan krijgen. Ofwel genetische manipulatie gaat dan dienen als een nieuwere vorm van vaccinatie.

Er gaan nu stemmen op om vaccinatie te verplichten. Vaccineert men niet, dan worden de kinderen uitgesloten, bijvoorbeeld van de kinderopvang. Het doel van het vaccineren is op zich een nobel streven. Toch komt hier een gevaarlijke ontwikkeling om de hoek kijken. Is verplicht vaccineren de opstap om – wanneer generische manipulatie zich verder heeft ontwikkeld – genetische manipulatie verplicht te stellen? Nu tornen aan de vrijheid van keuze zet de deur open om later nog meer keuzevrijheid te verliezen.

De onderzoeker vindt zelf echter dat hij mensenlevens kan redden, schrijft dagblad Trouw. ‘Ik ben in aidsdorpen geweest waar 30 procent van de kinderen geïnfecteerd was met aids. Die kinderen hebben bescherming nodig. Ik denk dat ik trots mag zijn.’ Ook vindt hij dat de wetenschap meer zou moeten doen om ziekten te helpen voorkomen. Volgens voorplantingsonderzoeker Sebastiaan Mastenbroek van het AMC in het Algemeen Dagblad zijn de gevolgen echter enorm. ‘Door het DNA aan te passen, dat wordt doorgegeven aan de kinderen van je kinderen, pas je de mens aan. Je verandert onze soort.’ Tja, precies deze discussie woedt ook omtrent de lange termijn effecten van vaccinatie.