Geluidsgolven zouden dementie kunnen genezen

In Nederland lijden op dit moment ongeveer 270.000 mensen aan een vorm van dementie. Elk uur komen daar vijf mensen bij. De verwachting is dat er in 2040 ruim 530.000 mensen met dementie zijn. In 2015 kostte de zorg voor dementerenden nog 4,7 miljard euro, dat bedrag neemt jaarlijks met 2,7 procent toe. Het is dus van groot belang dat we een geneesmiddel vinden.

Nieuw onderzoek toonde aan dat geluidsgolven, zoals gebruikt in echoapparatuur, een vorm van dementie kunnen genezen zonder nadelige bijwerkingen. De golven activeren de bloedvaten en de groei van zenuwcellen.

Dat werkt zo: als er een verminderde bloedsomloop is, krijgen de hersencellen te weinig zuurstof en voedingsstoffen. Zonder die stoffen kunnen mensen niet denken, leren en herinneren. Als de hersencellen vervolgens afsterven of beschadigd raken, kan er dementie ontstaan. De nieuwe behandeling kan dus een oplossing bieden voor deze vorm van dementie.

Het onderzoek

Uit onderzoek bij muizen is gebleken dat onhoorbare geluidsgolven genen activeren die gerelateerd zijn aan de vorming van bloedvaten en de groei van zenuwcellen. Onderzoekers denken dat deze methode ook bij mensen werkt. In de proef kregen de muizen een behandeling met geluidsgolven op de eerste, derde en vijfde dag nadat hun hersenen een tekort aan bloed hadden ontwikkeld.

Ook muizen met de ziekte van Alzheimer kregen de behandeling. Zij kregen elf behandelingen in een periode van drie maanden. Het onderzoek werd uitgevoerd onder leiding van dr. Hiroaki Shimokawa die verbonden is aan een Japanse universiteit. Hij reageert: ‘Deze behandeling is een niet-invasieve vorm van fysiotherapie die we kunnen bieden aan een groep ouderen met een hoog risico op het ontwikkelen van dementie. Er is geen operatie, verdoving of andere ingreep nodig en de behandeling kan herhaaldelijk worden toegepast.’ Het onderzoek is inmiddels in het Engelstalige blad Brain stimulation gepubliceerd.

Voortborduren

Het onderzoek is een belangrijk vervolg op eerder onderzoek, waarin werd geconcludeerd dat meer bloedtoevoer naar de hersenen kan helpen om dementie te voorkomen. In november 2017 werd daarom een vorm van aerobics getest aan een Australische universiteit. De onderzoekers concludeerden dat een actieve levensstijl, waarbij meerdere keren per week wordt gesport, voorkomt dat het geheugengebied in de hersenen (de hippocampus) krimpt. Bij alzheimerpatiënten is dit een van de eerste gebieden die verslechtert. Onderzoekers vermoedden dat een zeker stofje in de hersenen zorgt voor die preventieve werking: ‘Als je sport, produceer je een stof genaamd brain-derived neurotropihic factor (BDNF), wat mogelijk helpt bij het voorkomen van leeftijd gerelateerde problemen. Met andere woorden, sporten is een onderhoudsprogramma voor de hersenen.’

Verschil arm en rijk

In Groot-Brittannië werd daarentegen juist aangetoond dat arme mensen meer kans hebben op dementie dan rijke mensen. De armste twintig procent van de bevolking blijkt vijftig procent meer kans te hebben op ernstig geheugenverlies, dan de rijkste twintig procent. De auteur van het onderzoeksrapport, professor Andrew Steptoe, zei: ‘Ons onderzoek bevestigt dat het risico op dementie lager is onder mensen die financieel beter af zijn. Dat kan met allerlei factoren te maken hebben, zoals het verschil in leefstijl. Maar het kan ook dat rijke mensen meer sociale en culturele kansen hebben en daardoor meer betrokken zijn in en met de wereld.’