Het belang van eerlijke handel – Een kijkje in Kenia

Het is momenteel alweer ruim 60 jaar geleden dat een groep mensen in Nederland bedacht iets te willen doen tegen de uitbuiting van boeren in derdewereldlanden en daarmee de huidige WFTO (World Fair Trade Organization) oprichtte in Culemborg. Later kwamen er naast koffie en chocola ook handwerkproducten bij zoals manden, schalen en sjaals. Fair Trade kenner Bo Cornelissen, in direct contact met vele fairtrade projecten in Kenia en importeurs van eerlijke producten in Nederland, beantwoordt onze vragen. 

Wat is de impact van de coronacrisis in ontwikkelingslanden? 

Het is natuurlijk ongekend wat we de afgelopen maanden hebben gezien. Van lock-downs tot avondklokken, vliegverkeer dat stilligt en daarmee het toerisme dat is ingestort. Ook voor Kenia is toerisme een hele grote inkomstenbron. De projecten die prachtige producten maken, verkopen die direct en indirect vaak toch aan toeristen. Kortom; minder vraag lokaal, maar helaas ook internationaal.

Wat heb je opgepikt vanuit de internationale markt? 

In eerste instantie gaat eerlijke handel natuurlijk om banen creëren en baanzekerheid garanderen. Helaas twee dingen die enorm op de tocht staan; er mocht weken niet gewerkt worden, toen weer wel maar met minder mensen. Vanuit ‘het Westen’ werden orders gecanceld, uitgesteld of verminderd in aantallen. Allemaal factoren die bijdragen aan minder werk in Kenia.

In Nederland zat het natuurlijk ook niet mee qua verkopen? 

Inderdaad, veel winkels, waaronder wereldwinkels waren soms maandenlang dicht. Mede omdat de vrijwilligers die de winkels bedienen vaak op leeftijd zijn. Zij besloten soms langer dicht te gaan dan andere winkels. Sommige importeurs en groothandels van eerlijke producten hebben daardoor hun afzet met 50% zien dalen de afgelopen maanden. Anderen geven aan nog steeds dezelfde afzet te hebben. 

Wat zijn momenteel de grootste uitdagingen voor beide partijen? 

In Kenia is het grootste probleem de afname van het toerisme, maar voor de projecten ook zeker lagere volumes aan orders. Daarnaast zijn de transportkosten met zo’n 40% gestegen. Dat maakt de producten uiteindelijk ook duurder. Daarnaast is het belangrijk om het verhaal achter de producten te blijven vertellen. Want dat maakt dat mensen meer willen betalen voor een product.

Is het nog steeds lastig om de consument over te halen tot een eerlijke aankoop? 

Ik geloof absoluut dat er meer bewustwording is bij de consument, gelukkig maar! Maar alsnog wil en mag de klant dan ook weten waar zijn geld naartoe gaat. Het moet een kloppend verhaal zijn en een hartverwarmend verhaal. Dat maakt een product dan ook meteen extra bijzonder en waardevol.

Wat is dan zo’n hartverwarmend verhaal? 

Ik kom nu alweer een aantal jaren bij de Karunga Women Group in Nakuru. Dit is een vrouwengroep die een passie heeft om jonge meiden naar school te laten gaan, ook tijdens hun menstruatie. De dames hebben een paar naaimachines en weven plaids. Met het geld dat ze verdienen met de verkoop van plaids, kopen ze materialen om uitwasbaar maandverband te maken en te distribueren. Erg belangrijk, omdat veel meiden thuisblijven en dus school missen tijdens hun ongesteldheid. Tijdens de groepsreizen die ik begeleid gaan we ook altijd naar een school en krijgt een groep meiden uitleg over hun lichaam, menstruatie en cyclus en doneren wij setjes voor de hele groep. Het is altijd weer een van de hoogtepunten van de reis. 

Wat zou de mensen in Kenia het hardste helpen? 

Ik geloof in de krachten van verbinden, netwerken en afzetmarkt creëren. Mensen kunnen zichzelf helpen, maar dan moeten ze wel een kans krijgen. Iedereen in Nederland die fairtrade producten koopt draagt daar echt aan bij. Meer winkels die eerlijke producten in hun assortiment opnemen, meer groothandels die duurzaam inkopen en meer consumenten die kritische vragen stellen bij hun aankopen.

Bo Cornelissen organiseert reizen naar fairtrade projecten in Kenia. Zij biedt hiermee een unieke kans om de makers van eerlijke producten te ontmoeten en met eigen ogen de impact van fairtrade te zien. Om deze projecten verder te helpen heeft zij een YouTube kanaal waarop van elk project een kort filmpje te zien is, gemaakt door student Jonah van de Burgt.  

Meer informatie op www.producentenreizen-kenia.nl