Een zoektocht in de grond naar onze geschiedenis

Misschien heb jij wel zonder het te weten meegewerkt met ‘citizen science’. Zo kan je door mee te doen aan de jaarlijkse vogeltelling je al scharen bij de groeiende groep burgerwetenschappers. Minder bekend is Erfgoed Gezocht, een initiatief van de Universiteit Leiden en erfgoedorganisaties in Gelderland en Utrecht dat helpt onze geschiedenis te beschermen.

In de Utrechtse heuvelrug zijn nog duidelijke sporen van ons verleden te vinden: eeuwenoude grafheuvels, karrensporen en prehistorische akkers gaan hier in de natuur verscholen. Deze worden niet altijd ontdekt. Er zijn namelijk te weinig archeologen in Nederland om deze schatten hier, en op andere plekken, op te sporen. Dat is waar het initiatief Erfgoed Gezocht om de hoek komt kijken. Met kaarten van het Actueel Hoogtebestand Nederland kan iedereen nu vanuit zijn of haar luie stoel meehelpen met het vinden van deze resten van het verleden.

De kaarten zijn gemaakt door een vliegtuig, dat met een meetapparaat stralen naar het aardoppervlak zendt. Deze gaan door bomen en struiken heen en worden door de bodem weer teruggekaatst. Door dit proces krijg je een heel nauwkeurige weergave van het landschap. Met behulp van deze kaarten kan je dan vervolgens op de website Zooniverse.org met rode cirkels potentiële grafheuvels markeren.

De initiatiefnemers hopen op deze manier beter onze geschiedenis te kunnen beschermen en te leren hoe mensen in de prehistorie leefden. Bovendien is het initiatief niet alleen belangrijk voor de wetenschap: het doel is om met dit soort initiatieven meer bewustzijn te creëren. Zo hopen ze dat, als mensen beseffen dat eeuwenoude ontdekkingen overal verstopt kunnen zijn, er minder archeologisch erfgoed wordt vernietigd.

De initiatiefnemers zijn nu al met verschillende provincies in gesprek voor een uitgebreider gebruik van deze vorm van burgerwetenschap. Ze streven ernaar het project nog veel breder toe te passen, bijvoorbeeld voor het zoeken naar greppels en zogenaamde middeleeuwse mottekastelen, een soort burchten, aangelegd op aarden heuvels.