Een stapje dichter bij begrip voor transgender

Uit onderzoek van Julie Bakker aan de universiteit van Luik is gebleken dat de structuur en de activiteit van de hersenen van tieners meer lijken op die van hun ervaren geslacht dan van hun biologische geslacht. Deze ontdekking brengt meer begrip voor transgenders dichterbij. Maar mogelijk kunnen we deze jongeren nu ook echt helpen.

Uniek menselijk

Het concept van genderidentiteit is iets ‘uniek menselijks’ volgens hoofdonderzoekster Julie Bakker. Voor adolescenten die worstelen met genderdysforie of hun genderidentiteit is het bovendien ook een stressvol gegeven. Helaas is er nog maar weinig bekend over het fenomeen. Uit onderzoek weten we dat genderidentiteit en de mogelijk daarop volgende genderdysforie al in de vroege jeugd kan ontstaan. Maar hoe of waarom weten we niet echt. Soms helpt psychotherapie of het met behulp van hormonen uitstellen van de puberteit om de stress te verlichten. Maar er bestaat geen ‘genezing’ voor transgenders, omdat het – net als bijvoorbeeld homoseksualiteit – geen ziekte is.

Bakker en haar collega’s onderzochten in het VU ziekenhuis de geslachtsverschillen in de hersenactiviteit en -patronen van tieners die zichzelf identificeren als transgender. Daarbij werd gekeken naar biologische jongens die zich een meisje voelen en biologische meisjes die zich een jongen voelen. De deelnemers ondergingen een MRI-scan waarbij het feromoon androstadienone, (een mannelijke steroïde waarvan bekend is dat het sekseverschillen uitlokt in de hersenen) werd toegediend.

Gewenst geslacht

Haar team concludeerde dat de hersenen van transgendertieners zich meer gedroegen als de hersenen van hun gewenste, ervaren geslacht en niet als die van hun biologische geslacht. Transgendermeisjes met genderdysforie hadden typisch mannelijke hersenactiviteit gedurende een visueel-ruimtelijke geheugenoefening volgens Bakker. Sommige hersenstructuren toonden bovendien opvallende overeenkomsten met die van het gewenste geslacht.

Bakker schrijft in het rapport: ‘Deze resultaten over de hersenstructuur komen overeen met een atypische differentiatie op het gebied van sekse in de hersenen gedurende de vroege ontwikkeling in individuen met genderdysforie, maar kunnen ook betekenen dat er andere mechanismes bij betrokken zijn. We zagen in de MRI scans, als deze in rust werden gemaakt, specifiek voor genderdysforie functionele verbondenheid in het visuele netwerk van adolescente meisjes met genderdysforie.’ Daarom is volgens Bakker ook meer onderzoek nodig.

‘We hebben nu het bewijs dat seksuele differentiatie in de hersenen anders verloopt bij jongeren met genderdysforie. Hun functionele hersenkenmerken zijn typisch voor die van hun gewenste geslacht’, aldus Bakker. Haar vervolgonderzoek zal zich nu richten op de rol van hormonen gedurende de puberteit op de hersenontwikkeling en de (mogelijke) verschillen bij transgenders. ‘Met die kennis kunnen we deze jonge mensen beter helpen, in plaats van ze simpelweg naar een psycholoog te sturen in de hoop dat hun stress spontaan afneemt.’