Een sprankje hoop in tijden van extinctie

Het aantal dieren dat met uitsterven wordt bedreigd is schrikbarend groot. Op de lijst van de IUCN (the International Union for the Conservation of Nature) staan bijna 2.000 diersoorten vermeld. Dat de mens daar voor een groot deel debet aan is, maakt het geen vrolijker verhaal. Filosoof René ten Bos schreef er een boek over met de toepasselijke titel: Extinctie. Toch kijkt de IUCN terug op 2019 met een positief gevoel. Ze typeren het als een jaar van ‘Incredible Species Action’, een jaar waarin ongelooflijke diersoorten in actie kwamen, waarin natuurgevechten werden gevochten – en gewonnen – en soorten terugkeerden van uitsterven. We zetten de meest opvallende, hoopgevende bevindingen voor je op een rij.

• De maki’s of lemuren van Madagascar krijgen meer ruimte om te overleven. De ongeveer honderd verschillende soorten zijn erg gevoelig voor habitatverlies. Hier kregen ze de afgelopen jaren mee te maken, vooral door ontbossing en branden. Diverse projecten hebben de boomproductie opgevoerd tot een half miljoen nieuwe bomen, dus meer leefgebied voor de maki’s. Daarnaast hebben subsidies de IUCN in staat gesteld om lokaal geleide gemeenschapsinitiatieven te helpen opzetten. Zoals bijvoorbeeld een projectteam dat samen met de Bara-bevolking zich inzet om de jacht op de maki te verminderen door bewustmaking op dorpsniveau, bospatrouilles en armoedebestrijding; en om te voorkomen dat branden bedreigde lemurhabitats binnendringen met door de mens veroorzaakte brandgangen. Afgelopen jaar installeerde de lokale gemeenschap ruim 6 kilometer aan brandgangen.

• Het aantal tijgers neemt weer toe. In juli voltooide India een groot tijgeronderzoek en concludeerde dat de tijgerspopulatie in India voor het derde opeenvolgende jaar is gestegen tot meer dan 3.000 stuks. Dat maakt India het thuis voor 70% van de wilde tijgerpopulatie in de wereld. Daarnaast voeren wetenschappers uit India, Nepal en Bhutan een grootschalig onderzoek uit in het Himalaya-ecosysteem. Het is gericht op inzicht in het landgebruik door mensen en het habitatgebruik door tijgers op grote hoogtes. Uiteindelijke moet het onderzoeksresultaat helpen om conflicten te voorkomen.

• In Kazachstan is de regering begonnen met een groot ‘rewilding’ project in het natuurreservaat Ili-Bukhash, gecentreerd aan de oevers van het Balkhash-meer in het zuidoosten van hun land. Daar hebben ze de bescherming verhoogd voor zeldzame gazelle-soorten, en andere, verdwenen dieren opnieuw geïntroduceerd, zoals de majestueuze Bukhara-herten. Al deze stappen zijn gedaan ter voorbereiding op de dag dat daar enkele Russische Amoer-tijgers kunnen worden geplaatst en zo het wildernisgebied in ere kan worden hersteld, zoals het zou zijn geweest voordat mensen ervoor zorgden dat de lokale Kaspische tijger uitstierf.

• Op de Internationale dag voor biologische diversiteit in 2019 lanceerde modemerk Lacoste een ‘limited edition’ serie poloshirts met tien bedreigde soorten, die de befaamde plek van de krokodil op de Lacoste-polo’s over overnamen. Maar ze deden meer om geld in te zamelen, zowel via de winkels als via hun webshop. De Turtle Survival Alliance ontving daardoor financiële steun van Lacoste ter ondersteuning van het herstel van de Birmese dakschildpad bij de Chindwin-rivier in Myanmar. Het project richt zich op het opnemen van jonge schildpadden in de wilde populatie, zowel door het introduceren van in gevangenschap gefokte schildpadden als door het beschermen en incuberen van eieren, gelegd door de resterende wilde vrouwelijke schildpadden. In maart kwamen 51 pasgeboren babyschildpadden uit, die nieuwe hoop geven voor een soort van wie het voortbestaan aan een zijden draad hing.

• Rangers in het zuidoosten van Taiwan hebben een van de meest spectaculaire grote katten die ooit op aarde heeft rondgelopen, gespot: het gewolkte luipaard. Eerst werd gedacht dat het dier was uitgestorven. Een lokaal dorp zette vorig jaar een team rangers op om te patrouilleren. Zij zagen hoe het luipaard in actie. Daar verzocht de bevolking onmiddellijk het Bosbouwbureau om alle houtkap en verstorende activiteiten te staken en hen te helpen het verbod voor buitenstaanders om de regio binnen te komen te handhaven.