TuesDaily: een socratische houding leert ons weer echt vragen te stellen

16 november organiseert Dieper Duiken het evenement Grondplan. Bezoekers ontdekken of zij een grondplan hebben. En hoe ze hun levenspad tot nu toe hebben bewandeld en dat in de toekomst zullen doen. Gesprekken met een socratische houding kunnen helpen om de antwoorden op dit soort vragen te vinden. Maar wat is een socratisch gesprek eigenlijk en hoe neem je ‘de socratische houding’ aan die zo belangrijk is?

Tiare van Paridon studeerde af aan de UvA met een master filosofie, nu is ze socratisch gespreksleider bij de filosofische praktijk ‘Het socratisch gesprek’ waar ze mensen begeleidt en traint in het voeren van socratische gesprekken. Eén van de meest belangrijke elementen in een socratisch gesprek is volgens Tiare de houding die je als deelnemer aanneemt. ‘Wanneer je op een afstand naar gesprekken luistert, zal je horen dat er nauwelijks vragen worden gesteld. Die gespreksgewoonte maakt dat de socratische houding anti-intuitief is. Het nodigt ons uit om iets te doen wat we niet gewend zijn, namelijk: het stellen van vragen aan de ander, maar ook aan ons zelf.’

Daarnaast vraagt een socratische houding om oprechte nieuwsgierigheid en het uitstellen van je oordeel. ‘Ook dat laatste zijn we niet gewend. We zoeken vaak naar oplossingen en adviezen waarin we ons eigen oordeel meenemen. In een socratisch gesprek doe je dat niet. Zo creëer je als het ware een gezamenlijke zoektocht naar wijsheid.’

Volgens Tiare is het ook mogelijk dat een socratisch gesprek mensen kan verbinden. ‘Door die onderzoekende houding leer je elkaar echt kennen. Daarnaast oordeel je dus niet en probeer je elkaar niet te overtuigen. Zo ontdek je vaak dat je meer gemeen hebt met de ander dan je in eerste instantie dacht.’ Volgens Tiare is dat waarom socratische gesprekken vaak niet werken als mensen hun visie willen doordrukken.

Ook in het dagelijks leven kunnen we een socratische houding aannemen, al zal dat voor veel mensen wel even wennen zijn. Toch denkt Tiare dat het goed is. ‘Ik werk veel met jongeren en ik merk dat zij met een heel andere blik het lokaal verlaten. Ze merken hoe fijn het is dat iemand zich oprecht in jou interesseert, maar ook hoe leuk het is om je in de ander te interesseren.’

Zou je zelf ook een begeleid socratisch gesprek bij willen wonen? Kom dan 16 november naar het evenement Grondplan. Kijk op meer informatie op Dieper Duiken.

Geschreven door Job Koskamp