Die zomer komt toch!

De lente is officieel begonnen. In de volle zon van de afgelopen dagen voelde het zelfs al zomers aan. Kom maar door, zullen velen met mij zeggen! Maar de lente laat zich niet afdwingen. Zelfs een boom kan dat niet voor elkaar krijgen. Hij wacht geduldig. Hij vertrouwt op de seizoenen.

“Alles in het leven is groeien en vormt zich,
rijpt zoals de boom, die zijn sapstroom niet stuwt
en rustig in de lentestormen staat,
zonder de angst dat er straks geen zomer kan komen.
Die zomer komt toch!” 

Rainer Maria Rilke

Deze tekst komt uit een briefwisseling van de Duitse dichter Rainer Maria Rilke aan een jonge collega-dichter. Zijn adviezen en wijze lessen zijn in onze tijden en levens even relevant. Want vragen te over toch? Is het niet privé, dan wel op het werk of ten aanzien van het wereldgebeuren.

Soms willen we te snel antwoorden vinden. Het liefst willen we weten waar we naartoe gaan, wat de juiste keuzes zijn, hoe ons pad zich zal ontvouwen. In een wereld waarin vrijwel alles meetbaar, planbaar en efficiënt moet zijn, vergeten we dat sommige processen simpelweg hun eigen tijd nodig hebben. Dit gedicht van Rilke herinnert me eraan dat groei niet te forceren is. Dat de antwoorden niet altijd nú hoeven te komen, maar zich pas ontvouwen als we bereid zijn om de vragen werkelijk te leven.

Niet-weten vraagt om overgave. Om vertrouwen in dat wat zich langzaam ontvouwt. ‘Die zomer komt toch!’, schrijft Rilke aan zijn jonge vriend. Het geduld is alleen niet altijd op te brengen. De onzekerheid kan te groot zijn. De vragen te omvangrijk. Des te belangrijker is het om juist in tijden van niet-weten elkaar actief te blijven ontmoeten. Om houvast te vinden in rituelen die helpen zin te vinden in dat wat zo onzinnig lijkt. Om verhalen te delen niet alleen over wat was, maar ook wat mogelijk gaat komen. Maar óók om actief te werken aan die mogelijke toekomst. Want zonder te zaaien, komt er sowieso niets op. Alles om niet geregeerd te worden door angst, maar door hoop. 

Misschien is dat wel de essentie van de lente: het vertrouwen dat iets zal groeien, ook als we nog niet precies weten hoe. De kunst is om niet alleen in het volle licht van de zomer te leven, maar ook in de fase waarin alles nog pril en onzeker is. Laten we ruimte maken voor dat wat zich langzaam ontvouwt. Voor vertrouwen, voor geduld en voor de kracht van het niet-weten. En laten we bovenal elkaar vasthouden en omhoog trekken als we dreigen kopje onder te gaan.

Agnes van der Sluijs, coach, facilitator