De filosoof van vandaag is een zwetser

Mijn stelling hier: een topsporter is een halve filosoof en een huidige filosoof op de universiteit is een zwetser. Ik durf die stelling aan omdat Pablo Lamberti onder intellectuele oefeningen niet de filosofie verstaat die gegeven wordt op de universiteiten waar teksten gelezen en besproken worden, maar een filosofie waar de ambitie is om te transformeren.

Pablo schreef het boek ‘Een oefening in leven’, over filosofie als ambacht. Praktische oefeningen gaan over zelfbeheersing, het vervullen van de plichten van het sociale leven en andere praktische handelingen. ‘Wat deze oefeningen gemeen hebben, is dat ze op de een of andere manier een middel zijn om een ethisch doel te bereiken: deugd, wijsheid, gemoedsrust, kortom: geluk.’

Een filosoof gaat dus voor, transformeert zelf, heeft een actieve houding ten opzichte van de samenleving om haar/hem heen. Een filosoof is dus een ambachtsmens.

Daarmee is het beoefenen van de filosofie geen studeerkameractiviteit, maar: ‘Oefeningen waren gericht op het veranderen van iemands standpunten, overtuigingen, verlangens en ervaringen, en bijgevolg zijn handelingen. De beoogde transformatie van het zelf vergt dus meer dan slechts een cognitieve of geestelijke verandering; het gaat om een verandering van je hele karakter.’

De filosoof is dus een sporter, maakt letterlijk werk van haar/zijn denken en kletst niet in een klaslokaal vol met studenten, maar gaat de wijken in van de grote steden, loopt de wegen langs de provincies in, gaat het gesprek aan in café’s, voetbalstadions, shisha lounges en buurtsupers.

Hup met die filosoof, om dan maar eens te beginnen met één van de vragen die Epictetus (c. 50 – c. 135 AD) al stelde: ‘Wat geeft mijn (en jouw) leven betekenis en vervulling?

Ron van Es, hoofdredacteur OMO & initiator Betekenis Boekenclub