Balk, splinter, en een plan voor de veertigdagentijd

Er is dat verhaal van de mens die je herkent aan zijn uitspraken, zoals je een kweker herkent aan zijn appels. In het evangelie van vandaag (Lucas 6) gaat het over blind zijn of zien. Over de leerling en de meester. Er is dat overbekende verhaal van de balk en de splinter. En ook: bomen die je herkent aan hun vruchten.

Zo op het oog verschillende verhalen. Maar in wezen gaan ze maar over één ding. En dat is de uitnodiging, zo niet de opdracht om voor het goede leven te kiezen. Beter gezegd: het juiste leven. Want als je leeft volgens je zielsbestemming, volgens Gods bedoeling met jou, dan zullen de mensen aan je kunnen zien dat dat zo is. Als je afstemt op God-in-jou, op je diepste levensopdracht, dan kan het niet anders of je gaat dat aan de buitenkant ook zien.

Sterker nog, zolang er in je dagelijkse leven helemaal niks verandert, en alles blijft zoals het altijd was, dan heeft die innerlijke omkering naar de Liefde nog niet plaatsgevonden. Een leven met Liefde is je aan te zien; je hoort het in wat iemand zegt, je ziet het in wat iemand doet. Of laat.

Het actuele voorbeeld daarbij – hoewel ik nooit zo houd van politiek in preken – vinden we in de geopolitieke taferelen van vandaag. Aan wat leiders zeggen en doen, herken je hun inborst. Zelden duidelijker dan op dit moment, nu er leiders zijn die zonder masker spreken en onverdund kwaad open en bloot laten zien.

Maar er zijn ook eenvoudiger voorbeelden te bedenken van onze binnenkant die zichtbaar wordt aan de buitenkant. Stel, je houdt heel veel van muziek. En je houdt van God. Dan zou het kunnen zijn dat je dirigent wordt van een kerkkoor. Of lid van het koor. Stel dat je een goede timmerman bent. En je bent een gelovig mens. Dan zou het kunnen zijn dat je een kerk bouwt. ‘Leven naar je zielsbestemming’ wil niet zeggen dat je ineens iets heel moeilijks moet gaan doen. Leg de lat vooral niet hoger dan ie ligt. Leef naar je eigen maat. Naar je eigen talenten. Naar jouw vermogens. Dan zal je leven al meer gaan kloppen met wat de bedoeling ervan is.

Een heerlijke ontdekking: je hoeft meestal niets te vinden van de dingen

De verhalen van de blinde die de blinde leidt, de meester en de leraar, en de balk en de splinter gaan ook over: in hoeverre leef je met de Liefde die God is. Want ‘blind zijn’, dat betekent dat we niet in de gaten hebben hoeveel er nog te winnen is, dat dat leven vanuit de Liefde aan onze voeten ligt en dat we het alleen maar hoeven op te rapen. En hoewel we dat niet weten, lopen we toch anderen de maat te nemen. Die buurvrouw met haar vervelende gedrag. Die situatie op het werk of in de familie. Die vreselijke president. Zo irritant. Je ergert je aan anderen, maar je bent er blind voor dat het in je eigen leven nog niet over de Liefde gaat. Je hebt niet eens in de gaten dat er überhaupt een balk IS, in je ogen. Hij is groter dan je blikveld.

Op onze weg naar een leven in Liefde blijven we leerlingen, met Jezus als ons voorbeeld. Voorlopig weten we nog niet meer dan Hij, dus laten we bescheiden blijven en niet naar de fouten van anderen kijken. Laten we beseffen: zij hebben hun leven. Ik heb daar niks van te vinden. Dat is een heerlijke ontdekking: je hoeft meestal niets te vinden van de dingen. Laat die buurvrouw met haar vervelende gedrag. Laat de anderen op hun plek hun leven leiden. Jij hebt aan jouw leven genoeg.

Het einde van het evangelie brengt ons weer terug bij de eerste lezing. Aan de vruchten herken je de stam. Aan wat je zegt kan men jouw hart herkennen. Aan wat je doet kan men zien wat er in jou leeft. En nu kun je tegenwerpen: ‘Ja, maar het kan toch best zijn dat iemand heel goed doet, terwijl die dat alleen maar doet, om dan aardig gevonden te worden?’ Dan zeg ik, ja, dat kan. Maar dat is altijd nog beter dan iets slechts doen. Je moet ergens beginnen, als mens.

Laten we dat eens concreet maken, dat ‘beginnen’. Want als je zou willen beginnen op die weg naar een leven uit Liefde, hoe dóe je dat dan? Alleen maar erover nadenken, of naar een preek luisteren, is niet genoeg. Het kan niet anders dan in jou beginnen. Maar hoe?

Ik heb twee tips, die in al hun eenvoud nog best moeilijk zijn. Het is het begin van de benedictijnse spiritualiteit, die me zo dierbaar is. De eerste tip, het eerste advies, luidt: stop met het uitspreken van negatieve dingen. Het tweede advies: zeg alleen nog dingen zeggen die ‘waar’ zijn.

Probeer het maar eens, in de vastentijd die voor ons ligt: 40 dagen lang geen kwade of negatieve dingen uitspreken.

Doe het maar eens, in de vastentijd die voor ons ligt: 40 dagen lang alleen dingen zeggen die waar zijn.

Je zult zien dat je spreken verandert, dat je misschien eerst even nadenkt voor je iets zegt en dan andere dingen gaat zeggen. Ware dingen.

En dan zal beginnen waar het vandaag over gaat: dan zal aan de buitenkant van jou, in je dagelijkse leven, iets zichtbaar worden van wat er binnenin jou gebeurd is. Het geheim in jou zal zijn weg vinden naar buiten. Want een geheim, dat is het. Er is geen plan, geen gids, alleen dat weten diep van binnen. Beweeg maar mee met de wijsheid die door je lichaam stroomt.

Je brengt het tot leven.

Je bent op weg.

En de mensen zullen het aan je zien.

Maria van Mierlo, geestelijk begeleider, publicist

Voor meer informatie, klik hier.