In 7 stappen naar meer EQ

In de wereld van nu zijn vrijwel continu invloeden aanwezig die je emoties kunnen beïnvloeden. Politici willen je stem, goede doelen willen je geld en je kinderen willen je aandacht. Om daarin goede keuzes te maken, heb je emotionele intelligentie nodig. Zelfs als je denkt dat je geen controle hebt over je gevoel, je emoties, kan je nog steeds kiezen hoe je reageert op je emoties. Dit zijn 7 manieren om dat te doen.

1. Pauze
Even stoppen, wachten en het nemen van een pauze is je belangrijkste gereedschap als het aankomt op emotionele intelligentie. Door pauze te nemen kan je nadenken voordat je iets zegt of handelt. Dat voorkomt dat je iets doet waar je later spijt van krijgt. Maar de pauze doet veel meer. Want ook bij leuke kansen reageren we meestal meteen, terwijl we er helemaal niet goed over hebben nagedacht. Zo besteden mensen met een goed humeur vaak meer geld dan mensen die zich verdrietig of boos voelen. De pauze maakt dat je je stemming kan benoemen en vervolgens kan bedenken of je dat leuke item naast de kassa wel echt wilt hebben. De pauze kan een paar seconden maar ook enkele uren duren. Jij bepaalt hoeveel pauze je wilt nemen.

2. Volume
Onze gesprekspartner neemt vaak dezelfde spreekstijl aan als jij. Als je kalm en rustig spreekt, doen zij dat ook. Schreeuwen en gillen leidt vaak tot precies dat: meer schreeuwen en gillen. Daarom is het zo belangrijk om in emotionele gesprekken juist kalm en rustig te spreken. Dat kan heel extreem zijn. Leraren die voor een te drukke klas staan, beginnen hun les vaak fluisterend. Leerlingen zijn dan opvallend snel stil.

3. Stilte
Als een gesprek te emotioneel wordt en je niet weg kan gaan, kan het raadzaam zijn om op je eigen mute-knop te drukken. Met andere woorden: stop met praten. Die methode is nuttig want het delen van jouw standpunt helpt de situatie op dat moment niet verder. Sterker nog: het wordt er juist erger van. Door stil te zijn, laat je de ander zijn gevoelens uitspreken. Adem ondertussen rustig door en sta stil bij je eigen emoties en de tijdelijkheid daar van. Veel van wat mensen nu zeggen is extreem en overtrokken. Probeer dat zelf dus niet te doen. Meestal kalmeert de ander zodra hij alles heeft kunnen zeggen. Tijdens je eigen stilte kan je ook vast stap 4 doen.

4. Opnemen
Opnemen is een ander woord voor geconcentreerd luisteren. Daarbij is het oprecht je intentie om meer te leren over het perspectief van de ander. Je luistert niet om te reageren, maar om te begrijpen. Je verzamelt informatie om inzicht te verkrijgen. Je snapt hierna hoe de ander jou ziet, zichzelf ziet en hoe hij de situatie ziet. Je leert over de tekortkomingen van je eigen kennis of perceptie en misschien ontdek je zelf wel een misverstand.

5. Terugspoelen
Heftige, emotionele discussies ontstaan vaak door dieper liggende problemen. Als je de onderliggende zaak niet bekijkt, blijft het probleem voorkomen. Dat is ook waarom je niet pauzeert of stil bent met de bedoeling om de situatie te vergeten. Je komt juist terug op het probleem, spoelt het gesprek als het ware terug naar voor het punt waarop het emotioneel werd, op het moment dat iedereen weer kalm en rustig is. Denk goed na over hoe je er op terugkomt. Een verontschuldiging, compliment of uiting van dankbaarheid kan er voor zorgen dat de ander minder in de verdediging schiet en eerder zegt wat hij op zijn hart heeft.

6. Vooruitspoelen
Op een emotioneel beladen moment kan het nuttig zijn om even vooruit te lopen op de consequenties van wat er nu gebeurt. Zowel op de korte als de lange termijn. Stel je voor: een collega maakt al jaren avances, terwijl jij gelukkig bent met je partner. Op een dag hebben jij en je partner ruzie en nu denk je er anders over. Dan zijn die avances ineens vlijend en verleidelijk. Dit is het moment dat je vooruitspoelt. Welke effecten hebben jouw acties nu op je partner, familieleden, je geweten en zelfs je werk?

7. Afspelen
De trailer is de promotionele aankondiging van een film. Je kan de trailer gebruiken als je moeite hebt gemotiveerd te raken of snel dingen uitstelt. Misschien heb je geen zin in een film van 90 minuten, maar ben je wel bereid om de trailer van 5 minuten te kijken? Zo werkt het ook met klusjes. Door als het ware een trailer van het klusje in je hoofd te maken, kan je je hersenen overtuigen van heet nut en de noodzaak. Daardoor maak je meer kans op doorzetten na die 5 minuten. Dit is overigens gewoon oude wijn in nieuwe zakken. Het is een truc uit de cognitieve gedragstherapie die de 5-minutenregel heet. Door jezelf te dwingen je 5 minuten op een taak te concentreren, in de wetenschap dat je er na 5 minuten weer mee mag stoppen, ben je na die 5 minuten vaak bereid door te gaan. De trailer werkt omdat het begin vaak het moeilijkste deel van een klus is.