Boek van de Week – Regeneratie

Betekenis Boeken Club met het Boek van de Week: ‘Regeneratie, creatieve en levenslustige strategieën van uitputting naar regeneratie’ van Henrike Gootjes, Uitgeverij Zilt.

De achterflap belooft al veel goeds: ‘Dit boek is voor mensen die in hun hart voelen dat het mogelijk is uitbuitende en uitputtende systemen te verlaten en actief bij te dragen aan herstellende processen.’

Eerlijk gezegd heb ik nog nooit zoveel vouwtjes – dat doe ik als een boek lees, plus de omcirkeling van passages – gemaakt als in dit boek. En de eerste zin die me al opviel, dit boek is (…) ‘als een troostboek, omdat ik een groot verdriet voel om het verlies van mensen op het altaar van winst voor enkelen.’

Troost dus. Maar niet de troost van laat maar zitten, of ik verdwijn wel in een hoekje, maar de troost van verlangen om met dat ‘verlies’ om te gaan. De troost van de veerkracht. En die veerkracht vindt Henrike Gootjes bij de mensen die ze bezoekt in haar boek. Veerkracht die ze dan omschrijft als:

1. ‘Veerkrachtige mensen zijn in staat de realiteit, hoe moeilijk ook, onder ogen te zien – ze ontsnappen niet door zich te verdoven, weg te rennen of te ontkennen.’
2. ‘Ten tweede zijn ze in staat zich een toekomst voor te stellen die de moeite waard is.’
3. ‘Ten slotte zijn ze in staat hun eigen capaciteiten en die van hun omgeving in te zetten deze toekomst dichterbij te brengen.’

In het boek worden dan vijf dominante verhalen beschreven die deze ‘clusterf#ck’ waar we nu in verdwaald zijn, toegelicht. Het zijn de verhalen van kolonisatie en mechanisme van imperialistisch denken ‘waarin uitputting en uitbuiting geaccepteerd zijn geraakt’. Het verhaal van een ideologie van neoliberaal denken ‘dat onze besluitvorming en ons samenleven dicteert en ervoor zorgt dat de wereld een marktplaats is geworden’. Het verhaal van het geweld, en democratieën die onder druk staan, ‘dit geweld tegen mensen, gemeenschappen en de aarde zonder straf gepleegd kan worden.’ Het verhaal van mensen die losgeraakt zijn van de natuur, ‘het goddelijke en hun voorouders’. En ten slotte het verhaal van ‘oorlogen die altijd lang blijven duren’.

Bovenstaande verhalen worden ondersteund door reizen naar plekken als Oekraïne, Australië, Noord-Ierland en Jordanië. Daar worden deze verhalen persoonlijk en lijfelijk gevoeld, maar het zijn ook de plekken van verandering, van troost, van verlangen naar een andere toekomst. En die plekken leert de lezer om niet weg te zakken in lethargie, maar zich af te vragen welke toekomst zelf gecreëerd kan worden.

Lees de hele recensie hier

Ron van Es, hoofdredacteur Betekenis Boeken Club