Realistisch optimisme (terugblik)

28 mei 2020

De psychologie kent een boeiend verschijnsel dat wel onrealistisch optimisme genoemd wordt. Dit betreft de neiging van mensen om te denken dat zij een kleinere kans hebben dan andere mensen om getroffen te worden door toekomstige negatieve gebeurtenissen. En, een grotere kans op positieve gebeurtenissen. Zo dachten aan een onderzoek over intieme relaties deelnemende studentstellen dat hun relatie een grotere kans had de studietijd te overleven dan de relaties van vergelijkbare andere studenten.

De afgelopen dagen denk ik geregeld terug aan onrealistisch optimisme. Veel mensen lijken zich te gedragen alsof de kans dat zij besmet raken met het coronavirus aanzienlijk kleiner is dan dat anderen besmet raken. Alsof het jou niet kan overkomen, een coronabesmetting.

Als college van bestuur zijn we momenteel druk bezig met de herstartplannen van onze universiteit. Naar aanleiding van de laatste persconferentie van onze minister-president is universitair Nederland positief gestemd. We mogen weer, eindelijk. Maar, de zaalcapaciteitsberekeningen die gemaakt zijn volgens de RIVM-richtlijnen plaatsten ons snel met beide benen op de grond. Neem de grote collegezaal in het Grotiusgebouw, hier zitten 482 stoelen in. Bij ingebruikname van deze zaal met in achtneming van de RIVM-richtlijnen blijven hier 48 plaatsen van over. Op onze campus zullen we zo’n vijftien tot twintig procent beschikbaar hebben van de zaalcapaciteit die we voorheen hadden. Als je deze cijfers tot je door laat dringen, wordt duidelijk hoe groot de uitdaging is waar we voor staan. Zeker als je weet dat deze beperkingen ook zullen gelden voor het openbaar vervoer en de rest van de openbare ruimte.

Het coronavirus is niet verdwenen en een vaccin is op korte termijn niet voorhanden. Dit betekent dat we ons voorlopig echt nog niet kunnen gedragen als voorheen. Hoe graag we dat ook zouden willen, de gezondheid van onszelf en anderen blijft voorop staan. Dit zal veel vragen van ons allen, studenten, docenten, onderzoekers, medewerkers.

Het aankomend academisch jaar zal niet van start kunnen gaan zoals we graag zien. Een aantal weken gelden had ik nog de hoop dat we eind augustus vast wel weer een introductieperiode voor onze eerstejaars studenten zouden kunnen organiseren zoals we dat altijd doen. Dat we het academisch jaar gezamenlijk zouden kunnen openen zoals we dat altijd doen. Dat ik na afloop in een net iets te warme toga een (alcoholvrij) biertje zou drinken op het zonovergoten terras van De Vereeniging samen met studenten en collega’s. Ik was onrealistisch optimistisch.

Dat ben ik inmiddels niet meer. Het goede werk van ons herstartteam is wat dat betreft een soort reality check.  Maar pessimistisch wil ik ook niet zijn. Graag zou ik willen pleiten voor realistisch optimisme. Laten we optimistisch blijven, het academische glas vooral als halfvol zien en zo optimaal mogelijk gebruik maken van de mogelijkheden die we binnen de RIVM-richtlijnen hebben. Maar laten we ook realistisch blijven. Dat is waar ons herstartplan op gericht is. Binnen de mogelijkheden die we hebben, gaan we er het beste van maken. We gaan een waardevolle introductieperiode voor onze eerstejaarsstudenten organiseren. We gaan het academisch jaar op gepaste wijze samen openen. Het zal anders zijn dan de afgelopen jaren, daar moeten we realistisch in zijn.  Maar mooi, bijzonder en waardevol zal het ook zijn, daar blijf ik optimistisch over!

Daniël Wigboldus