MonDaily: een levende zaadbank

Vroeger leefde de mens van duizenden verschillende soorten planten, nu zorgen ongeveer negen soorten voor het grootste deel van ons voedsel. Een initiatief van Stichting Zaadgoed, De Zaderij en Caring Farmers, moet deze homogenisering tegengaan.

De drie organisaties zoeken vergeten groenterassen voor meer biodiversiteit op het bord en in de winkel. Met een landelijke oproep aan telers, tuinders en moestuiniers hopen ze zaden van voldoende verschillende oude, vergeten of eigen (nieuwe) rassen te ontvangen om in 2024 proefvelden mee in te zaaien. De rassen die het beste uit de proeven komen, zullen via De Zaderij hun weg weer naar de winkels en ons bord vinden. Ook moeten er volgens de organisaties meer telers worden opgeleid die hun eigen zaad telen. Dit jaar doen twintig telers mee aan een cursus: zaadteelt van zaadvaste rassen, georganiseerd door stichting Zaadgoed.

Edwin Nuijten studeerde plantenveredeling aan de WUR en is actief voor stichting Zaadgoed. Hij is ervan overtuigd dat dit een belangrijke stap is naar meer biodiversiteit in de winkel en de tuinbouw. ‘De zaadmarkt is op dit moment voor een groot deel in handen van een paar grote bedrijven. Samen met de verwerkende industrie leiden zij de markt. Zij bepalen in feite welke soort gewassen wel en niet worden geproduceerd.’ Door het streven naar zoveel mogelijk efficiëntie in gewassen, verschraalt het aantal soorten. Zo zijn er volgens Edwin bijvoorbeeld nog maar een handjevol soorten frietaardappels.

Die verschraling is volgens Edwin niet gewenst, efficiëntie is volgens hem niet alles. Zo is een monocultuur ook kwetsbaarder voor ziektes. Daarnaast zijn de zaden van de grote bedrijven er vaak op geteeld dat ze zo snel mogelijk zo groot mogelijk worden. ‘Als je kijkt wat er na een paar uur in de oven overblijft aan voedingsstoffen, zie je dat die groenten eigenlijk niet zo ver afliggen van groentes die wel de tijd hebben gekregen en wat kleiner zijn.’

‘Het bewustzijn dat de opbrengst niet heilig is, groeit gelukkig wel. Maar het kan nog wel even duren voordat zo’n “olietanker” gedraaid is.’ Daarom denkt Edwin dat het goed is dat dit initiatief is gestart. ‘Met alles wat er in de wereld van de zaadveredeling gebeurt, is dit hopelijk een stabiele factor, die ons houvast kan bieden.’