SunDaily: Moed en verbeeldingskracht bepalen de toekomst van onderwijs

‘We hebben meer verbeeldingskracht en moed nodig. We kunnen heel veel, en het begint bij dromen en de wil om iets te veranderen.’ Floris Alkemade verwoordt het prachtig in zijn voordracht op Springtij 2023.

Willen. Daar begint het mee. Of eigenlijk eerst dromen. Dromen over hoe we op een andere manier het leren van onze kinderen en jongeren kunnen faciliteren. Want dan gaan er lichtjes aan bij mensen. Dan gaat het niet meer over hoofd en handen. (Wat kunnen we bedenken en wat moeten we/ze doen.) Dan gaat het over het hart. Over hoe het voelt.

Stel: we gaan niet meer uit van lijstjes, toetsen, rapporten, het checken en controleren van de cijfermatige voortgang, CITO’s, etc. Het startpunt wordt nu:  liefde, aandacht en potentieel. Dat klinkt misschien ‘holistisch’ of ‘vaag’. En toch kan het. En gebeurt het ook, meer en meer.

Stel: je houd de volgende waarden in gedachten wanneer je leren en ontwikkelen faciliteert, wanneer je de materialen en methodes kiest. Dan zal het leren en ontwikkelen langs een ander paadje gaan. Wanneer je bijvoorbeeld deze woordcombinaties in gedachten houd en probeert ze te verbinden met je dagelijkse handelingen en dagelijkse facilitering:

• Begrijpen en bewust zijn. Hoe maken we onszelf begrijpelijk, hoe begrijpen we de ander en hoe bouwen we wederzijds bewustzijn op.
• Volg je intuïtie. Je intuïtie of buikgevoel heeft altijd gelijk. Altijd.
• Communiceer met creativiteit. Gebruik alle zintuigen creatief om te ontdekken wat er is. Blijf spelen.
• Liefde, hoop en compassie. Leer en toon jezelf en de ander het hart als startpunt van elke ontwikkeling en de liefde en compassie voor alles en iedereen.
• Steek er wat vitaliteit en energie in. Jezelf en de ander(en) blijven ontroeren, raken en inspireren.
• Emoties en intimiteit. Wees op een intieme manier verbonden met alle emoties die komen kijken bij het onderwerp dat je faciliteert en bij het proces. Creëer een veilige ruimte voor jezelf en de ander(en).
• Maak het geaard en instinctief. Gebruik belichaamd leren, leren met alle zintuigen om het leren in je hele systeem te verankeren.

En dan zijn er enkele aanwijzingen die je onderweg zult ontdekken, want:

• Alles wat je ergert, leert jou en de ander geduld te hebben.
• Iedereen die je in de steek laat, leert jou en de ander om op eigen benen te staan.
• Alles wat jou en de ander boos maakt, leert jou en de ander vergeving en mededogen.
• Alles wat macht over jou en de ander heeft, leert je hoe je de macht terug kunt nemen.
• Alles wat je haat, leert jou en de ander onvoorwaardelijke liefde.
• Alles waar je bang voor bent, leert jou en de ander moed om de angst te overwinnen.
• Alles wat je niet onder controle hebt, leert jou en de ander om los te laten.

Want wat op deze momenten verschijnt, is openheid om te leren. Als deze veilige ruimte kan worden gecreëerd, dan zal leren en ontwikkelen gedijen. Als een soort automatisme. Als een spons die opneemt wat zich aandient.

Ik kwam dit citaat van Aldous Huxley tegen. Hij zei:

‘Het is een beetje beschamend dat, na vijfenveertig jaar onderzoek, leren en studeren, het beste advies dat ik mensen kan geven is om wat aardiger voor elkaar te zijn.’

Dan rijst de vraag: hoeveel vriendelijker is het onderwijssysteem de afgelopen eeuwen geworden? En hoe kunnen we in de toekomst gewoon wat aardiger voor elkaar zijn? In de wereld, waarin we zowiezo leren. Veel plezier!

Pieter Spinder, bouwt op dit moment aan de Drop-In-Academy

Dit is de negende column uit de nieuwe reeks getiteld ‘SunDaily’: korte verhalen van mensen die anderen inspireren met een zondagsverhaal.