SunDaily: De kracht van de blackbox

In het onbekende ligt onze toekomst: De kracht van de blackbox

Ik luisterde naar de podcast van Lex Friedman met Walter Isaacson, de schrijver van o.a. de biografieën van Steve Jobs en recentelijk Elon Musk. Het is een boeiend interview waarin we een kijkje krijgen in het leven van deze ondernemers die op wereldschaal impact hebben gemaakt.

Lex Friedman, tevens een vriend van Musk, omschrijft wat volgens hem deze “grootheden” gemeen hebben. Hij verwijst naar een blackbox waar deze ondernemers zonder angst instappen: een pikdonkere ruimte zonder zichtbaarheid. Deze ruimte vertegenwoordigt de visie die ze hebben op de verandering die ze willen teweegbrengen. Bij Musk bijvoorbeeld, het uitrollen van de elektrische auto op wereldschaal en het streven om de mensheid interplanetair te maken.

Ze hebben het lef om deze nog onontgonnen gebieden te betreden. Zonder angst en zonder concessies vast te houden aan hun missie. Ze stappen die donkere ruimte in zonder te weten waar het licht is of waar de deur naar succes zich bevindt.

In deze ruimte loop je meerdere keren tegen een muur aan die je niet zag aankomen. Je stapt op legoblokjes die pijn aan je voeten doen, maar je gaat door. Friedman beschrijft heel treffend hoe deze mannen de ruimte bijna zonder angst betreden en doorkruisen. Ze kunnen het niet zien of voorspellen, maar ze voelen het. Ze begrijpen hoe de donkere ruimte, de blackbox, functioneert.

Toen ik dacht aan zo’n blackbox, kreeg ik het gevoel dat wij, als mensheid, ook een stap moeten zetten in een nieuwe blackbox. Ik hoor vaak geluiden om me heen dat “het” niet meer werkt, dat “het” systeem moet veranderen (ik draag hier ook mijn steentje aan bij). Maar vaak komen we enkel tot inzichten en conclusies over wat we niet willen. Ik vraag me steeds vaker af of het nuttiger zou zijn als we meer tijd en energie zouden steken in het benoemen van waar we ‘ja’ tegen willen zeggen.

Deze vraag is ook spannend, want we willen graag weten waar we aan toe zijn. Als we het kennen, kunnen aanraken en benoemen, dan hebben we controle. Dan is het licht aan in de blackbox.

Maar vragen de naderende tijden niet iets anders van ons? Het lef om samen een blackbox binnen te stappen? Een nieuwe, voor ons onbekende ruimte, maar waar we van voelen dat die noodzakelijk is?

Terwijl ik dit opschrijf, vraag ik me af: begrijpt de lezer wat ik bedoel? Is het helder en voelbaar? Of is dit nu juist de uitnodiging van de blackbox: het niet precies weten, maar in dit geval toch dit stuk de wereld in slingeren en zien wat er gebeurt?

Michael van Loenen, medeoprichter van boekenwebsite YouBeDo

Dit is de zesde column uit de nieuwe reeks getiteld ‘SunDaily’: korte verhalen van mensen die anderen inspireren met een zondagsverhaal.