Zeespiegelstijging? We kunnen leren van watersnoodrampen

Klimaatverandering en een stijgende zeespiegel vragen om innovatieve manieren om onze voeten droog te houden. Voordat we massaal de biezen pakken om neer te strijken in een hoger gelegen gebied, doen verschillende universiteiten en instituten onderzoek naar innovatieve manieren van kustbeveiliging. De onderzoekers leerden wijze lessen van overstromingen en watersnoodrampen uit het verleden.

Zo toont onderzoek van een team wetenschappers van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ), TU Delft en Universiteit Antwerpen aan, dat dijken die aan de zeezijde liggen beschermd worden door natuurlijke kwelders of schorren en beter bestand zijn tegen stormen dan hogere dijken zonder natuur voor de oever. Het onderzoek werd gepubliceerd in Nature Sustainability.

Beschermd door natuur

Tim Soens, historicus van de Universiteit Antwerpen zegt dat men zich in de achttiende eeuw al bewust was van de beschermende functie van de vlaktes bij een dijk. ‘De dijken zonder kwelders of schorren waren al hoger en breder gemaakt, maar bleken desondanks toch zwakker te zijn dan de stukken dijk die door de natuur werden beschermd.’

Onderzoeker Vincent Vuik van de TU Delft zegt dat archieven uitwijzen dat een kwelder de golfaanval op de dijk ook tijdens extreme stormen sterk vermindert. Volgens Vuik wisten onze voorouders dit al toen zij met de hand dijken aanlegden en bepaalden waar de dijk het hoogst en breedst moest worden, en kunnen wij met hun benadering nu geld besparen.

Wisselpolders

Volgens Professor Tjeerd Bouma, onderzoeker aan het NIOZ, had de watersnoodramp van ’53 aanzienlijk meer slachtoffers gemaakt als er minder natuur aanwezig was, maar ook andersom: met meer natuur had de ramp minder slachtoffers gemaakt. Het geeft volgens hem nieuwe inzichten voor de kustverdediging van de toekomst. Bouma: ‘Dit nieuwe inzicht betekent dat opslibbende “wisselpolders” – lage polders tussen 2 dijken die een aantal jaren door slibrijk zeewater worden overstroomd om op te hogen – er ook voor kunnen zorgen dat kustzones extra veilig worden. Onze analyses tonen aan dat bij zeespiegelstijging dit effect alleen maar belangrijker wordt voor onze veiligheid.’