Gelijke monniken, gelijke kappen

Nog vaak wordt aangevoerd dat biologische voeding milieuonvriendelijker en ongezonder is dan conventionele voedingsmiddelen. Ook wordt aangehaald dat dit allang wetenschappelijk bewezen is. Daarnaast wordt wel eens geroepen dat de middelen in de biologische landbouw giftiger zijn. Hoe weten we wat waar is?

Het Amerikaanse tijdschrift Time stelt: ‘Het hangt er natuurlijk een beetje vanaf welke experts en studies je raadpleegt.’ Toch kent biologisch eten een flink aantal voordelen. Mensen die overstappen op een biologisch dieet krijgen bijvoorbeeld automatisch meer omega-3 vetten binnen. Daarnaast krijgen mensen met biologische voeding zo’n 20 procent meer aan antioxidanten binnen.

Uit een grootschalig onderzoek aan de Washington University blijkt bovendien dat mensen die biologisch eten minder pesticiden in hun urine hebben. De helft minder zelfs, schrijft The Sydney Morning Herald. Aan de studie namen 4.400 mensen deel. De hoofdauteur Cynthia Curl zegt: ‘Als u mij vertelt wat u normaal eet, kan ik u vertellen hoe hoog de blootstelling aan pesticiden waarschijnlijk is.’

Door voeding met een hoog pesticidegehalte te vervangen door biologisch geteelde voedingsmiddelen wordt een duidelijk verschil bewerkstelligd. Desalniettemin de uitkomsten beneden het gehanteerde veiligheidsniveau waren in de VS, zijn er genoeg onderzoeken die aantonen dat pesticiden hormoonverstorend en kankerverwekkend zijn. Hormoonverstorende stoffen kunnen eigenschappen van hormonen aannemen in het lichaam. Het Columbia Center for Children’s Environmental Health toonde onder meer aan dat blootstelling aan pesticiden tijdens de zwangerschap schadelijk is voor de gezonde groei en ontwikkeling van baby’s in de baarmoeder en een negatieve invloed heeft op de ontwikkeling in de vroege kinderjaren. Verder blijkt uit onderzoek dat de kwaliteit van het sperma, bij mannen die werkten met pesticide, achteruit ging. Daarnaast zorgt pesticide voor een stijging van het aantal kinderen met ADHD in de VS.

‘De risico’s van blootstelling aan synthetische pesticide residuen met hormoonverstorende of kankerverwekkende eigenschappen worden door veel wetenschappers zeer groot geacht voor ongeborenen en jonge kinderen’, stelt het Nederlandse WECF (Women Engage for a Common Future) die opriep tot verandering in 2014 omdat er geen rekening werd gehouden met kwetsbare groepen, zoals zwangeren, baby’s en jonge kinderen. Verder bevat biologisch vlees natuurlijk minder groeihormonen ofwel microbiële groeibevorderaar (antibiotica).

Leemte

Het is dus niet geheel uit de lucht gegrepen dat biologisch gezonder is. De uitspraak dat biologisch milieuonvriendelijk en niet gezonder is, is dan wel erg tegenstrijdig ofwel een discrepantie. Als dit zou zijn is er een leemte tussen de theorie en praktijk. Ofwel de ecologische boeren en telers kunnen niet waarmaken wat ze bepleiten te doen, terwijl ze volgens de maatstaven werken van het Europees Biologisch Keurmerk, of zelfs strenger naar het EKO-keurmerk of middels Biologisch-dynamische landbouw. Hierbij worden minder tot geen pesticiden gebruikt, natuurlijke bestrijders ingezet, minder tot geen antibiotica gebruikt en proberen ze de wetten van de natuur te handhaven.

Sceptici hebben natuurlijk wel een punt als ze stellen dat dieren in de biologische veeteelt – in het opzicht van de vlees koe – een langer leven hebben. Hierdoor genieten ze meer voedsel en stoten daarom meer emissies uit. Toch gaat het om het totaalplaatje. Om erachter te komen wat daadwerkelijk beter, gezonder, milieuvriendelijker, diervriendelijker en menslievender is, zou het slim zijn als we de verschillen gaan meten. Dit kan door vergelijkend warenonderzoek, ofschoon leg de footprint van het begin tot het eind maar vast door Life-cycle assessment (LCA). Ook wel een ‘wieg- tot grafanalyse’ genoemd. Reken maar uit wat het kost om een dier te fokken, een plant te telen, te verpakken en te verwerken op biologische, duurzame of conventionele wijze. Ik ben benieuwd wat er dan als winnaar uit de bus komt.