‘Realiseer je potentieel’

Voor een volle zaal in Driebergen staat een jonge vrouw, Katie Janssen, die net in november dertig jaar is geworden. Een vrouw met een missie; haar gezicht lacht maar haar ogen stralen vuur. Charismatisch zou je kunnen zeggen, op een verwonderende manier.

DOOR: MAARTEN FORNEROD EN BRIAN DE MELLO

Af en toe zegt ze ‘wow’, alsof ze nog steeds zelf verbaasd is over de dingen die ze met de zaal deelt. Met twee burn-outs voor haar dertigste is Katie Janssen een doorsnee representante van haar generatie. De afvalbergen rezen vanaf haar prilste jaren al richting haar zolderkamer, volgens het Jeugdjournaal, en de klok stond altijd één minuut voor twaalf.

Niet gek dat haar generatie een negatief beeld heeft van de mensheid en ook vaak van zichzelf. Het leidt aan de ene kant tot depressies en burn-outs en aan de andere kant tot compensatiedrang. Heel graag iets goeds willen doen voor de planeet.

Negatief mensbeeld

Ze kent generatiegenoten die hun kinderwens opofferen om niet bij te dragen aan volgende, vervuilende, generaties.’ Ik hoor het vaker, sommigen pronken er zelfs mee. Maar het komt voort uit een extreem negatief mensbeeld dat we samen in stand houden’, vertelt Katie. ‘Toen ik zeven jaar was hoorde ik op tv dat er steeds meer afval kwam. Mensen zijn slecht en vervuilend, bedacht ik me. Pas op mijn 23ste kwam ik erachter dat ik altijd negatief naar mezelf en naar andere mensen keek.’ Op dat moment ging ze zich bezighouden met spiritualiteit en kwam het bewustzijn dat mensen mooie, scheppende wezens zijn. ‘Het negatieve beeld, dat ik tot die tijd had, verbleekte. Ik zie dat anderen nog steeds negatief over zichzelf en de mensheid denken, maar dat zo evident vinden dat ze er niet meer over praten. Vandaar dat we nu bezig zijn met de “Human Handprint”, een initiatief dat erop is gericht je positieve impact groter te maken. Mensen mogen ontdekken dat ze ook een positieve rol hebben en niet alleen een soort “opdonder” zijn op de planeet.’

‘Mensen mogen ontdekken dat ze ook een positieve rol hebben.’

Consumerende biorobot

Duurzaamheid is het modewoord, en wordt handig gekanaliseerd door de overheid en transnationale organisaties met behulp van zeventien SDG’s, sustainable development goals. Heel het onderwijs is ermee doordrongen. Op de basisschool spelen leerlingen SDG games. Geen honger. Geen ziekte. Onderwijs voor iedereen. Onze footprint verkleinen. Nobele doelen op het eerste gezicht, maar het wereldbeeld achter de SDG’s is er volgens velen eentje van schaarste, gescheidenheid, concurrentie en consumeren. De mens wordt gezien als een biorobot, en alle SDG’s zijn erop gericht om die productief te laten overleven.

Katie heeft een alternatief dat de bezielde, krachtige mens centraal stelt. Zestien Realise Potential Goals, RPG’s, samengevat in Agenda 2029. Een knipoog naar Agenda 2030, waar de SDG’s naartoe werken via instellingen als het World Economic Forum.

‘Mensen mogen zelf kiezen waar ze voor gaan; met de RPG’s wil ik laten zien dat we op een positieve manier kunnen kijken naar ons potentieel.’

Anders kijken

Om een paar voorbeelden te noemen. SDG nummer 2 luidt: Geen honger. Katie zet daar tegenover RPG 2: voedzame maaltijd. In de wereld van de SDG’s is geen honger voldoende, om een goede biorobot te zijn – met behulp van industrievoedsel. Maar een bezielde, krachtige mens heeft behoefte aan een voedzame maaltijd. Uit een bodem die wemelt van het leven.

SDG nummer 4: onderwijs voor iedereen. Prima voor een biorobot om goed te kunnen functioneren in een biorobotmaatschappij. Katie stelt daar tegenover RPG 4: ontwikkeling. Niet opleiden, maar het ontdekken van zingeving.

Zingevend werk in plaats van iedereen een baan. Waarde creëren in plaats van waarde verplaatsen. Ze kent best veel mensen die werken aan de Amsterdamse Zuidas en die vooral bezig zijn met het verplaatsen van waarde. En van wie het werk nou niet bepaald zingevend is.

Het is een totaal andere kijk op de toekomst, en op de mens, en eentje waar iedereen in de zaal blij van wordt.

‘In essentie is er de tijd en de ruimte om goed voor elkaar en voor de aarde te zorgen.’

Na de lezing gaat het publiek uiteen in groepjes om te brainstormen over de concrete invulling van de RPG’s. Waar loopt bijvoorbeeld een leerkracht van de pabo-stage in het ideale 2029? Bij een natuurvolk waar de gemeenschap de kinderen opvoedt. Maar zijn die niet bijna verdwenen, die natuurvolken? Ha, daar betrappen wij onszelf op ‘schaarstedenken’. In 2029 zijn er natuurvolkeren in overvloed – zelfs in Nederland zijn er een paar.

‘We kijken met een soort “schaarstebril” naar de wereld,’ bevestigt Katie, ‘omdat we in een schaarste-economie zitten. Op dit moment vernietigen we letterlijk containers vol Louis Vuitton kleding om schaarste te creëren en de prijzen hoog te houden. Datzelfde geldt voor appels. En we spoelen de wc door met drinkwater. Vervolgens roepen we dat er overbevolking is. Maar we zijn niet met te veel mensen; we gaan raar met onze grondstoffen om.’

‘In onze 24 uurs-economie kunnen simpele appjes ook waardevol zijn.’

Ruimte genoeg

Volgens Katie creëren we niet alleen economische schaarste, maar doen we hetzelfde met het begrip ‘tijd’. Ze licht het toe: ‘We ervaren schaarste aan tijd, maar je kunt niet te weinig tijd hebben. We hebben nou eenmaal een bepaalde tijd op aarde. Als we denken in “tijd is geld” en er is te weinig geld, zeg je feitelijk dat er te weinig tijd is. En dat betekent als het ware dat je te weinig leven hebt. Dat gebruik je vervolgens als argument om niet meer goed voor jezelf en voor de aarde te zorgen. Dat is supermaf! In essentie is er de tijd en de ruimte om goed voor elkaar en voor de aarde te zorgen.’

Dat klinkt prettig optimistisch, en dat is het ook. Katie tot slot: ‘Op de planeet is voor iedereen ruimte, maar in de maatschappij niet. We mogen ons weer afstemmen met de planeet, dus met wat de planeet ons te bieden heeft.’

Het bleef nog lange tijd gezellig in Antropia te Driebergen. •

Meer verhalen lezen uit editie 215 van Optimist magazine? Dan kun je hier het tijdschrift kopen. Ook verkrijgbaar bij de betere boekhandel.