Plasticvervuiling vraagt om een andere oplossing

Op 18 april 2024 vond PurposeDay plaats. Het congres dat draait om de combinatie van zingeving en ondernemerschap. Een van presentaties die in het oog sprong, was het verhaal van ondernemer Roland Pluut. Hij lichtte toe welke tegenstromen een maatschappelijke onderneming zoal tegenkomt, en hoe zo’n bedrijf daar sterker uit kan komen. Met zijn bedrijf Solinatra timmert hij al jaren aan de weg om vervuilende plastics te vervangen door milieuvriendelijk materiaal.

Een van de redenen dat we in een mooi land wonen, is dat er regels zijn. Oeps. Lees je dat goed? Jazeker wel. Regels zijn nu eenmaal nodig om alles in goede banen te leiden, zeker in een land waar we hutje-mutje op elkaar wonen. Een van de redenen dat sommige zaken niet goed gaan is dat er vaak te veel regels zijn, of de verkeerde regels. En dat laatste komt helaas voor bij de introductie van groene alternatieven voor plastic.

Een andere uitdaging die Roland in zijn presentatie benoemde is het doorprikken de Silver Single Bullit-mentaliteit. Die gaat ervan uit dat je een zeer complex probleem kunt oplossen met één allesomvattend idee. Terwijl de werkelijkheid juist is dat een veelheid aan – op zichzelf niet zo heel indrukwekkende – initiatieven een betere kans op succes biedt dan alles in te zetten op die ene allesomvattende oplossing.

Dat geldt ook voor de noodzaak die er is om de plasticvervuiling op te lossen. Politici zijn verzot op de Silver Single Bullit-mentaliteit. Voor het oplossen van de plasticvervuiling kozen ze recycling. Naar andere initiatieven werd nog nauwelijks gekeken, laat staan dat de randvoorwaarden voor de introductie van die initiatieven veel ruimte werd geboden. Echter, ook recycling is niet die ene allesomvattende oplossing voor de plasticvervuiling. Recycling zorgt voor een hoger hergebruik van grondstoffen. Bij plasticrecycling blijft die grondstof plastic, en na de recycling komt toch het moment dat dit plastic moet worden afgevoerd. Dan is het nog steeds plastic.

En dat wordt ‘dankzij’ recycling dus ook steeds meer plastic. Immers, om plastic te hergebruiken moet het wel aangevuld worden met zo’n derde deel nieuw plastic. De petrochemische industrie ziet de verlenging van het gebruik van fossiele grondstoffen middels recycling dan ook met een instemmende glimlach gebeuren.

Wat te doen na (eenmalig) gebruik van plastic is de Achilleshiel voor de plasticindustrie. Precies de reden waarom de plasticindustrie zeer veel in lobby en public affairs investeert. Om zo de regelgeving te beïnvloeden. Of er een directe relatie is tussen die inzet en de nieuwe wet- en regelgeving weten we natuurlijk niet. We zien echter wel dat ook de meest recente wetgeving het accent legt op recycling, en toegangsdrempels opwerpt voor groene oplossingen die wel een oplossing bieden zonder vervuiling van het milieu.

Met deze en andere voorbeelden maakte Roland heel duidelijk dat al deze kleine partijen die groene oplossingen willen, zich ook moeten inzetten voor de lobby. Maar dan om ervoor te zorgen dat milieuvriendelijke oplossingen voor plastic ruim baan krijgen.

Een positieve ontwikkeling daarbij is het recente Extended Producer Responsibility-beleid. Dit houdt kortweg in dat bedrijven en de bestuurders van bedrijven verantwoordelijk worden voor de milieuschade als gevolg van hun producten. Tot nu toe konden producenten van plastic de kosten van de milieuschade van plastic bij de maatschappij neerleggen. Daar gaat nu dus langzaam een einde aan komen, waardoor er meer ruimte komt voor vergroening. Meer ruimte voor milieuvriendelijke alternatieven voor plastic. Het wordt tijd.