Optimistische oplossingen

In deze rubriek bieden we jou als lezer een plek om je suggestie over een bepaald onderwerp met ons te delen. Met een positieve insteek zijn alle oplossingen welkom. Deel jouw idee via redactie@theoptimist.nl

In de vorige editie legden we de vraag voor: ‘Hoe zorgen we voor eenvoudiger taalgebruik en minder complexe “oplossingen” vanuit de overheid?’
We ontvingen onder andere een reactie van Jeroen, die voorstelt om een puntensysteem en een stemronde in te voeren voor presenterende ambtenaren.

Verschillende werelden

In de afgelopen decennia constateer ik als ‘geboren Optimist’ dat er helaas een tweedeling in onze maatschappij is ontstaan en verder ontstaat. Die van het toenemend aantal politiek hoogopgeleiden in de Eerste en Tweede Kamer en de doorsnee Nederlander, waaronder veel ouderen. Die verschillend taalgebruik hebben, meestal elkaar niet begrijpen én verschillend denken. Twee verschillende werelden dus. En dan zie je de vertwijfeling en de onmacht in de ogen van de leden van het kabinet en de verdere bestuurders, waardoor deze hoogopgeleiden ook nog eens tot oplossingen komen die zo gecompliceerd zijn, dat geen mens er meer uitkomt.
Mijn suggestie om dit probleem op te lossen start met het vanaf nu gaan bezigen van eenvoudiger taalgebruik. Ja, dat zal niet meevallen voor al die Kamerleden. Die veelal ook een ander denkpatroon hebben dan de rest van de bevolking.
Een oplossing voor een beter functionerende democratie in de Kamers zou zijn: de helft of een kwart van de huidige volksvertegenwoordigers te vervangen door afgezanten uit de regio’s, mogelijk ex-wethouders of -burgemeesters. Dan bereiken we binnenkort weer eens een wetgeving, die simpel en werkbaar is.
J. de Jong

Heldere taal

Hoe zorgen we dat collega’s schrijven in heldere taal? Zodat onze inwoners begrijpen wat we bedoelen en doen wat wij van hen vragen? Net als voor veel andere overheden is dat voor de gemeente Delft niet makkelijk. Maar het lukt steeds beter.
Wat doen wij dan in Delft? Drie jaar geleden heeft de gemeente de Direct Duidelijk Deal getekend. Daarmee beloven we dat we direct duidelijk communiceren met inwoners. Die ondertekening hebben we aandacht gegeven met de Dag van de Heldere Taal: collega’s zongen een Delfts taallied, op tafel stond taaitaai (want: ‘hoe taai is jouw taal?’) en we organiseerden inspiratiesessies.
Sindsdien bieden we workshops en online taaltrainingen aan, we herschrijven brieven en hebben twaalf taalambassadeurs: die geven gevraagd en ongevraagd tekstadviezen aan collega’s. Zo maken we het voor iedere medewerker gemakkelijk om heldere taal te gebruiken.
Heldere taal vraagt wel een lange adem. Je bent er niet met een boekje, een training of workshop. Je moet beginnen met aandacht voor heldere taal en er eigenlijk niet meer mee stoppen. Heldere taal mag niet op de achtergrond raken, want elke inwoner heeft het recht om ons te begrijpen.
Barry Raymakers en Laura van der Mark, taalambassadeurs gemeente Delft

Empathie gevraagd

Eenvoudiger taalgebruik bij de overheid begint volgens mij met het bevorderen van het empathisch vermogen van de ambtenaar. Een ambtenaar is namelijk ook maar een mens, een moeder, een vader, een aardige buurman of een attente vriendin. Als ze tegen een kind van zes jaar oud praten, neem ik aan dat ze ook geen wollige en onbegrijpelijke taal gebruiken, dus ze zouden in de basis wel moeten kunnen inleven in een ander. Hiermee bedoel ik niet dat ze burgers als kleuters en peuters moeten behandelen. Wat ik wél bedoel is dat het zou helpen als ze zich zouden verplaatsen in die burger en zijn belevingswereld. Ik weet dat sommige ambtenaren hun uiterste best doen om duidelijk te communiceren. Hoe het dan kan dat ze op een verjaardagsfeestje wel goede grappen kunnen vertellen, maar zich slecht kunnen inleven in de situatie van iemand die slachtoffer is van bijvoorbeeld het toeslagenschandaal, of iemand die om andere redenen in de mentale, sociale en/of financiële problemen zit, is mij een raadsel. De oplossing zit ‘m volgens mij in bewustzijn en een empathische spiegel voorhouden. Dus confronteren, trainen, goed gedrag belonen en een bureaustoel met punaises voor degenen die hardleers zijn. Prik ze lek, zou mijn opa in simpele woorden zeggen.
Elise S.

Pitchen en punten

Mijn idee: maak een forum met de doorsnee doelgroep, je krijgt als ambtenaar drie minuten om je idee/oplossing te pitchen, de groep stemt of ze het begrijpen en denken dat anderen het begrijpen en willen opvolgen. Als je niet minimaal 80 procent van de stemmen krijgt, moet het opnieuw. Ambtenaren die het goed doen krijgen extra punten waarmee ze iets bijzonders mogen doen voor de kwetsbare mensen in de samenleving. Als een ambtenaar op een website of in gesprek betrapt wordt op wollig taalgebruik, krijgt hij strafpunten en een taakstraf door vrijwillige taalles te geven aan laaggeletterden.
Jeroen Verveer

De nieuwe vraag
De vraag voor de volgende keer is nogal globaal te noemen: ‘Hoe denken burgers over het huidige bestuur van onze wereld en welke oplossingen kunnen wij met zijn allen bedenken?’ Het gaat vooral om de vraag hoe we de zaken op wereldniveau hebben ingericht met de mondiale instellingen die we hebben (zoals de VN).
Stuur je suggesties naar: redactie@theoptimist.nl.