151 november/december 2012 Verdwaalde zielen We gaan dan wel allemaal ‘met de neus omhoeg’, zoals de Limburgse band Rowwen Hèze zo nuchter bezingt – maar om nu een feestje te geven voor diegenen die ons zijn voorgegaan, gaat dat niet een beetje ver? De Mexicanen vinden van niet. Ieder jaar op 1 en 2 november, op Allerheiligen en Allerzielen, vieren zij Día de los Muertos – de dag van de doden. Tijdens dit festival trekken kleurrijke processies door steden en dorpen en bezoeken families versierde graven van dierbaren, waar ze offers naartoe brengen, zoals brood, kaarsjes en suikergoed in de vorm van doodshoofden. Omdat het verhaal gaat dat de zielen van familieleden op deze dagen terugkeren naar hun geliefden, leggen families een pad van goudsbloemblaadjes van hun huis naar het familiealtaar, zodat de zielen niet verdwalen. Sommige gezinnen bouwen thuis altaren voor hun overleden vrienden en familie, of waken ’s nachts bij hun graven. In 1910 maakte de Mexicaanse illustrator José Guadalupe Posada een ets van een lachende vrouw als skelet, met een vrolijke hoed op. Hoewel destijds satirisch bedoeld als kritiek op de elite − iedereen gaat immers dood − tegenwoordig is La Calavera Catrina (de elegante schedel) het