Is de mens de oorzaak van alles? Editors | 30 januari/februari 2000 issue Het waren bange tijden vroeger. Oogsten mislukten, overstromingen teisterden het land, je vee werd ziek en je kindje werd dood geboren. Dat was het werk van boze machten. Letterlijk, want ze waren machtig en ze waren boos, vertoornd, en dat lag aan ons. Wat er aan kwaad gebeurde, hadden wij misschien niet onmiddellijk op ons geweten, maar we waren wel de oorzaak - we hadden de Machten ontstemd. Wij stonden tegenover krachten die ons formaat te boven gingen en dat was een angstig besef. Het beste dat wij konden doen, was proberen de immer dreigende toorn te verzachten en hopelijk zelfs voorkomen door de Machten gunstig te stemmen. Zoenoffers brachten wij, wij namen dingen die wij veel waard vonden en doodden ze, verbrandden ze, onttrokken ze aan ons nut en hoopten dat ze zo ten goede zouden komen aan de andere kant, waar de Machten waren. Er is veel veranderd maar toch ook weer niet. De boze bedreigende machten heten niet langer goden of demonen, maar de bedreigingen zijn nog immer aanwezig. En nog steeds zijn wij geneigd aan te nemen, dat wij direct of indirect de