Wat is er nodig om een conflict of probleem op te lossen? Een heldere kijk op de zaak is het eerste wat in mij opkomt. Een analyse van de oorzaken. Het ontwarren van conflicterende belangen. Het zorgvuldig bekijken van alle aspecten. Ik ben dan ook een hoofd-mens, typisch het product van een Westerse opvoeding. Ik begin te twijfelen of mijn idee wel klopt. Neem de bankencrisis, iets wat ons allemaal raakt als belastingbetaler. Daarover heb ik inmiddels al heel wat briljante analyses gelezen. Een heldere kijk op de zaak lijkt dus ruimschoots voorhanden. Kennelijk is het niet genoeg, want er verandert helemaal niets. Ook dat lees je regelmatig in de krant. De vele miljarden die in de bankensector zijn gepompt – miljarden die elders bezuinigd moeten worden – lossen kennelijk het probleem niet structureel op. Andere culturen hebben andere opvattingen. In het sjamanisme, las ik in Daan van Kampenhouts boek Beelden van de ziel, staat het begrip kracht centraal: kracht wordt als medicijn beschouwd voor allerlei ongemakken en ziekten. Ook bij conflicten werkt een sjamaan vooral aan de innerlijke kracht van de betrokkenen. Met voldoende kracht (of energie) kun je je probleem zelf oplossen. En die kracht krijg je bijvoorbeeld