Je geluk zit onder de slagroom

We streven allemaal naar geluk, maar waar we precies gelukkig van worden is voor iedereen anders. Geluksman Chiel van der Linden snijdt een punt uit de appeltaart en stuit op de diepere lagen van geluk.

Door: Chiel van der Linden

‘Wat wil jij dat je kind later wordt?’ Doorgaans is het antwoord: ‘Maakt niet uit, als het maar gelukkig is.’ Blijkbaar vinden we geluk het belangrijkste. Daarin zijn de meeste mensen gelijk. Waar verschillen we dan in?

Wil je, voor je verder leest, proberen drie heel verschillende momenten te herinneren waarop je je gelukkig voelde? Noteren is handig, doe in elk geval nu dertig seconden je ogen dicht om ze voor de geest te halen. En haal meteen wat extra adem.

Jouw geluk is anders dan mijn geluk, en weer anders dan het geluk van jouw vriend, buurman of collega. Ik word gelukkig van een boswandeling met onze hond Skibbo. Iemand anders van crossen op een motor, en zijn buurman van een goed boek. Hoezeer wij ook verschillen, toch heeft ons aller geluk dezelfde vorm: het blijkt… een taart!

Ik ben gek op appeltaart: een stevige deegbodem, daarin een vulling van frisse appeltjes, kaneel en amandel, en daarbovenop een feestelijke toef verse slagroom. Heerlijk.

Net als mijn appeltaart heeft menselijk geluk drie lagen: de bodem, de vulling, en de slagroom. De slagroom staat voor plezier: leuke dingen doen, lachen en lekkernijen consumeren; ‘lang leve de lol’. De vulling staat voor de energie en talenten die je kwijt kunt in je bezigheden, betaald of onbetaald; het gevoel van ‘lekker bezig zijn’, iets presteren en flow. De bodem is de laag van zingeving, het gevoel bij te dragen aan iets groters dan alleen jezelf, dat wat je doet zinvol is voor een groter doel.

Jouw levensgeluk is solide als je taart goed gebakken en compleet is, met een voor jou goede balans. Zit er in jouw dag voldoende lol, nut én zin? Hoe smaakt jouw taart vandaag? In welke laag van je taart zitten de drie geluksmomenten die je je daarstraks herinnerde?

‘Net als appeltaart heeft geluk drie lagen.’

Drie taartlagen

In mijn werk als gelukscoach zie ik deze drie taartlagen steeds terug in levens- en loopbaanvragen. Ruwweg van je twintigste tot je vijfendertigste gaat het vaak over ‘leuk werk’: nieuwe ervaringen, ontdekken wat je kunt, leuke klussen doen, veel leren, jezelf ontplooien, de wereld als speelveld voor groei en avontuur.

Rond je vijfendertigste/veertigste verschuift de vraag van ‘wat is leuk’ vaak naar ‘wat past bij mij’? De eerste midlife-vraag. Wat zijn mijn sterkste talenten, krachten en kwaliteiten, en waar kan ik die het beste kwijt? Je wordt selectiever. Je wilt je leven, werk en privé, vormgeven rond je krachten en talenten. Nog later – rond je vijftigste – word je verrast door de tweede midlife-vraag: ‘Waar doe ik het uiteindelijk voor, waar wil ik aan bijdragen?’ Je wilt je talenten zinvol inzetten, om met bezieling deel te zijn van iets wat jouzelf overstijgt. Je raakt de bodem van je gelukstaart.

Ieder reist op eigen wijze tussen deze drie taartlagen. Ondanks die verschillen herken ik steeds: van slagroom via vulling naar bodem. Wie de reis goed doet, is een wijze banketbakker, die zijn rijkgevulde gelukstaart smakelijk kan delen met anderen. Daar is geluk voor bedoeld: genieten, delen en vermenigvuldigen. Een gedeelde taart smaakt beter.

Goed gebakken of plumpudding?

Geluk hangt niet af van de hoeveelheid tegenspoed maar hoe je ermee omgaat: je veerkracht. Als jij jouw gelukstaart goed hebt gebakken, zakt die niet als een plumpudding in elkaar bij het eerste zuchtje tegenwind. Juist in tegenspoed toont zich de kracht van je geluk. Als je geluk alleen maar bestaat uit pleziertjes, en die slagroom valt weg door een tegenvaller, heb je weinig bodem onder je geluk. Plezier is kortstondig en afhankelijk van dingen of mensen.

De tweede laag kan meer tegenslag hebben. Je bent ergens mee bezig, wat het ‘moment van nu’ overstijgt. Als het nu even tegenzit, blijft de energie stromen. Tegenwind hoort erbij, sterker nog: tegenwind is welkom, want juist waar het even niet voor de wind gaat, ontdek en ontwikkel je je krachten en unieke talenten. Uitdaging maakt scherp, wrijving geeft glans.

Zit je geluk in de derde laag, de bodem, de zingeving? Dan is tegenspoed relatief. Jouw aandacht ligt bij iets groters. Vanuit zingeving ga je anders om met wat er gebeurt. Je mindset is niet ‘dit maakt mij ongelukkig’, maar: ‘hoe ga ik zinvol om met wat er nu gebeurt?’ Hoe kantel ik deze situatie naar een zinvolle ervaring? Hoe kan ik ook dit moeilijke moment waardevol laten zijn? Elke situatie – voorspoed of tegenspoed – is een kans om zin te geven.

Wie uitsluitend voor de slagroom gaat, is dus het meest kwetsbaar: slagroom weg, geluk weg! Maar wie alléén voor de bodem gaat, loopt risico weinig plezier te hebben van de dagelijkse Vitamine P(ositiviteit)-rijpe vruchten van het leven. Een voedzame en duurzame gelukstaart omvat het beste van alle drie: een plezierig, goed én betekenisvol leven.

Heel Holland bakt, elke dag en jij bakt mee. Jouw unieke taart bak jij met de ingrediënten, die je elk moment in handen hebt. Ik ben benieuwd hoe je je gelukstaart vandaag laat smaken. Bak vooral geluk, dan doe je je ouders een groot plezier. ‘Als ie maar gelukkig is!’ Nu ben je groot en sta je zelf in de keuken. Leef smakelijk! •

Op 20 maart 2023 (world happiness day) opent Chiel het gloednieuwe WorldHappinessCafé(.com). Meer hierover in onze wekelijkse nieuwsbrief (www.theoptimist.nl/daily).

Chiel van der Linden bouwde The World Happiness App (happywe.nl). De geluksman traint Lichtknop Positief Leiderschap (www.hetcoco.nl) en coacht op (werk)geluk.