Hoe gezond is jouw verstand?

We kunnen luisteren naar ons verstand, maar dat is pas gezond als we ons gevoel er ook bij betrekken, stelt Astrid Landman. Ze vertelt hoe dit kan leiden tot een mooiere wereld.

DOOR: ASTRID LANDMAN

Een zonnige lentedag in juni, zo’n twintig jaar geleden. Ik loop de roltrap af van station Den Bosch. Op weg naar mijn eerste werkdag als jurist bij het Openbaar Ministerie. Dit is de baan die ik wil, hier ligt mijn toekomst, denk ik als ik de roltrap afloop. Vijf dagen later: ik voel een knoop in mijn buik. Dit is niet wat ik wil. Ik verdring mijn gevoel. ‘Mijn toekomst ligt bij het Openbaar Ministerie. Hier heb ik voor gestudeerd en hier ben ik goed in’, zegt mijn verstand. Ik bouw een muur om mijn gevoel heen.

Vijftien jaar heb ik gewerkt als jurist. Al die tijd negeer ik mijn gevoel dat dit niet is waar ik blij van word. ‘Je hebt een goede baan, financiële zekerheid, je moet niet zeuren’, vindt mijn verstand. Gedachtes als ‘ik heb geen passie’, ‘je moet realistisch zijn’, en ‘het leven is nu eenmaal zwaar en ingewikkeld’ zorgen ervoor dat ik niet kan bedenken dat een toekomst waarin ik gelukkig en blij ben, mogelijk is.

Mijn hart als kompas

Een burn-out geeft de omslag. Ik neem het besluit om te gaan doen waar ik blij van word. Wat dat is? Ik heb geen idee. Eén ding weet ik wel. Het antwoord zit in mijn hart, niet in mijn hoofd. Ik kies ervoor mijn gevoel te volgen. Mijn hart wordt mijn kompas op mijn pad. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan.

Je hart volgen en doen waar je blij van wordt, is niet wat je leert. Je leert wat ze op school vertellen met vaste leerprogramma’s. Zoveel mogelijk hetzelfde als alle anderen. Je leert niet om te zijn wie je bent en te luisteren naar je hart. Daarmee ga je automatisch weg bij jezelf. Er zijn maar weinig kinderen die van school komen en op hun eigen pad zitten. Daarom lopen er zoveel mensen vast.

Balans tussen ratio en gevoel

Daar komt bij dat de maatschappij gericht is op ratio en je leert om je gezonde verstand te gebruiken bij het nemen van beslissingen. De vraag is: hoe gezond is jouw verstand?

Luister je naar je verstand, dan ontkom je niet aan de constante gedachtestroom die in je hoofd rondtolt. Je gedachten worden gevormd door herinneringen uit het verleden en de verhalen die je jezelf daarover vertelt. Ze kleuren je beslissing in het hier en nu.

Je verstand heeft ook de neiging om alles te overdenken en af te wegen. Je kent het vast wel: ‘Is het realistisch…’, ‘Wat als…’, ‘Stel dat…’, ‘Het lijkt leuk, maar…’. Dat kan in sommige situaties nuttig zijn, maar het leidt je weg van je gevoel.

Ons verstand vindt het ook belangrijk wat anderen zeggen en vinden. Zo leggen we de beslissing in handen van anderen en buiten onszelf.

Een beslissing nemen met je verstand is dan ook meestal niet zuiver. Je verstand is geen betrouwbare beslissingspartner. Natuurlijk is het niet zo dat je ratio niet belangrijk is. Het zorgt ervoor dat je dingen begrijpt, verbanden legt, de goede actie onderneemt. Het gaat om het vinden van de juiste balans tussen ratio en gevoel.

Voelen gaat niet van de een op de andere dag

Jarenlang leefde ik in mijn hoofd. Het contact met mijn gevoel was ik verloren. Ik ging op onderzoek uit. Wáár in mijn lijf voel ik of een beslissing wel of niet goed is voor mij? Dit is voor iedereen anders. Ik ontdekte dat een beslissing goed is bij een blij gevoel en een duidelijke ‘ja’ in mijn buik. Een knagend gevoel of een knoop in mijn buik is een twijfel of een ‘nee’. Ik weet ook dat er momenten zijn dat mijn gedachten zo luid zijn dat ze eerst moeten uitrazen, voordat ik weer naar mijn gevoel kan.

Weten hoe mijn gevoel werkt, is één ding. Mijn gevoel volgen is wat anders. Het overkomt mij regelmatig dat ik een nee voel, maar een ja zeg of doe. Ik zeg ja tegen een afspraak, maar voel een nee. Of ik volg marketingtips op om mijn dienst te promoten, maar ik voel me er niet blij mee. Achteraf voel ik me uitgeput na de afspraak en hebben de marketingtips mij veel tijd en geld gekost, maar geen klanten opgeleverd.

Geluk begint van binnenuit

Waarom is het zo’n uitdaging om mijn gevoel te volgen? En laat ik mij leiden door wat anderen zeggen en vinden? Het antwoord is angst. De angst voor afwijzing, er niet bij te horen, om niet aardig gevonden te worden. Deze angst maakt het soms makkelijker om te luisteren naar mijn verstand. En een beslissing te nemen die ten koste gaat van mezelf.

Stap voor stap leer ik voelen. Ik ben bewust van wat er in mij speelt en kan de keuze maken om uit de angst en ín de liefde te stappen. Dan weet ik: het is niet belangrijk om door anderen aardig gevonden te worden. Het is belangrijk om met mezelf te kunnen leven. Geluk begint van binnenuit.

Wat luisteren naar mijn gevoel mij brengt? De toekomst die ik mij jarenlang niet kon voorstellen. Een leven waarin ik mij gelukkig en blij voel, de tijd vergeet als ik mijn ‘ja-gevoel’ volg en innerlijke vrijheid om te zijn wie ik ben.

Je hart volgen is geen luxe

In deze tijd is zelfinzicht en het volgen van je hart geen luxe maar een noodzaak. Egoïstisch? Ik vind van niet. We zijn allemaal verschillend. Als jij weet wie je bent, jezelf begrijpt en accepteert, kun je je vanuit puurheid en liefde verbinden met een ander. Met respect voor elkaars verschillen. En als jij je leven leidt vanuit wie je werkelijk bent en je talenten inzet voor het grotere geheel, dan kan het niet anders dan dat dit leidt dit tot een mooiere wereld. Een wereld waarin we allemaal doen waarvoor we hier zijn gekomen. Een wereld waar hoofd en hart in balans zijn.

Astrid Landman is expert in zelfliefde en relaties, voormalig juriste en oprichter van Air meets Water. Meer informatie: www.airmeetswater.nl