Helen van een financieel systeem

Wat gebeurt er als financiering plaatsvindt op basis van vertrouwen? Volgens regeneratieve financier Jeanne Specht Grijp is het dé manier om het (financiële) systeem te helen. In een persoonlijk interview met Optimist magazine vertelt ze over haar unieke en verbindende aanpak.

DOOR: BRIAN DE MELLO

Jeanne Specht Grijp is oprichter van LifeTree en UbuntuAcademy. Eind 2022 zette ze vanuit LifeTree samen met Fair Capital Impact Investing een nieuw fonds op: Stichting LifeTree Fund. Vanaf 2023 is ze bestuurder van dit fonds, waarmee ze zich richt op regeneratieve oplossingen op het gebied van voeding, educatie en gezondheid. Het stimuleren van het (zelf)herstellend vermogen stelt ze hierbij centraal. Haar collega Marije Schasfoort is sinds 1 april 2023 Fonds Directeur bij LifeTree Fund en verantwoordelijk voor de financieringen, die op uitnodiging plaatsvinden.

De kern van LifeTree Fund wordt gevormd door Het Centrum Regeneratieve Financiering, geleid door Rense Bos. Het Centrum biedt relaties een veilige ruimte en een variëteit aan sessies waar financiers en ondernemers – die zich willen inzetten voor de levensvatbaarheid van al het leven – worden aangemoedigd zich te verbinden met de diepere waarde van hun natuurlijke aard(e), ten behoeve van een bewuster handelen. Vanuit dit bewustzijn financiert LifeTree Fund zelf ook in ondernemingen zoals TommyTomato (biedt warme vegetarische lunchmaaltijden aan voor kinderen in de klas op de basisschool) en YouBeDo (online boekwinkel die de geldstroom naar goede doelen vergroot) als inspirerende voorbeelden.

Jeanne is een van de pioniers op het gebied van financieren op basis van vertrouwen en de waarde van relaties in het financierings- en investeringslandschap.

Stel, jouw achter-achter-achterkleindochter uit 2123 bezoekt je nu, wat heb je tegen haar te zeggen?

‘Dat we nu, anno 2023, aan het leren zijn om weer te leven in verbinding. We zijn op dit moment de verbinding met onszelf, de ander en onze leefomgeving te veel kwijtgeraakt en leven nu nog in een samenleving met veel onrecht. Ik zou zeggen dat we moeite hebben om afscheid te nemen van systemen die goed leken te zijn, maar niet bleken te werken. Dat we al te lang bezig zijn om te leven in verbinding met materie in plaats van met het leven zelf.

Dat we in deze tijd aan het leren zijn om in cirkels te denken in plaats van lineair: van individueel naar op collectief niveau. Dat we opnieuw aan het leren zijn van al het leven om ons heen. Hoe zij met leven en dood omgaan, hoe het oude composteert in het nieuwe. En dat de waarde van leven niet is om te zetten in verdienmodellen.’

‘Vanuit verbondenheid kijk je anders naar het inzetten van financieel vermogen.’

Ik merk dat het onrecht je raakt. Hoe komt dat?

‘Dan moeten we even terug in mijn familiegeschiedenis. Mijn vader heeft ruim vier jaar in een Jappenkamp vastgezeten. Hij overleefde door hoop te houden vanuit de kracht van de verbondenheid van al het leven, en door hoop om zijn verloofde weer te zien. Helaas is zijn geliefde niet lang na de oorlog overleden. Mijn moeder was de tweede liefde in zijn leven en ruim tweeëntwintig jaar jonger dan hij. Ik groeide op met drie generaties in huis, samen met mijn broer en zus.

Mijn vader heeft met trauma’s kunnen omgaan door die verbondenheid in liefde voor zijn gezin en voor alles wat leeft. Dat bracht veel wijsheid met zich mee, in spreuken als “de horizon is niets anders dan de grens van je gezichtsvermogen. Het wil niet zeggen dat er niet meer is.” Of “er zijn maar twee dingen echt belangrijk in het leven: schoon water en liefdevolle herinneringen.”

Die liefde voor de verbondenheid van al het leven heeft voor hem een helende werking gehad. Zijn laatste jaren braken de trauma’s er alsnog doorheen. Dat was moeilijk om te zien. Midden in de bossen met het geluid van de vogels, de geur van bomen en planten, kwam hij wat meer tot rust.

We leren als mens zo slecht. We zijn intelligenter geworden, maar hebben veel wijsheid onderweg verloren. Als je uit contact treedt met jezelf, de ander en/of je leefomgeving kunnen andere dynamieken een rol spelen. Wat ik van mijn vader heb geleerd is om te zien en te ervaren dat de verbondenheid met al wat leeft ons als individu en collectief heelt. Vanuit die bril ga je automatisch op een andere manier kijken, en dus ook naar hoe je financieel vermogen kunt inzetten.

Het collectief anders inzetten van financieel vermogen leidt tot een andere manier van samen leren, samenwerken en samenleven. Niet als doel op zich, maar als middel. Het systeem van leven en dood, wat in de levenscirkel nieuw leven creëert, is eeuwigdurend. Wij mensen zijn daar een onlosmakelijk onderdeel van. Ik denk dat wij meer naar dit eeuwigdurende systeem moeten gaan kijken, luisteren en handelen. En dat we het als uitgangspunt hanteren voor elk ander systeem dat je als afgeleide daarvan wilt opzetten.’

En hoe zet je financieel vermogen dan anders in?

‘De vraag die mij iedere dag bezighoudt bij onze bijdrage hierin is: hoe verhouden waarde en waardering zich ten opzichte van eigen-dom en samen-slim?

Ik ben verantwoordelijk voor een family and investment office en daarmee onder andere verantwoordelijk voor het inzetten van financieel vermogen. We maken het mogelijk dat mensen de tijd en de ruimte krijgen om hun energie in te zetten voor een levensvatbare en vreedzame wereld. Waarbij met levensvatbaar wordt bedoeld: de natuurlijke wijze van het herstellend vermogen. En waarbij vreedzaam gezien wordt als respect- en liefdevol omgaan met alles wat leeft.

Wanneer je verantwoordelijk bent voor financieel vermogen, is het belangrijk dat je van binnenuit voelt wat werkelijk van belang is voor alles wat leeft. Dat je voelt dat financieel vermogen maar één van de vermogens is die bestaat. Zo is er bijvoorbeeld ook reflectief vermogen, lerend vermogen, empathisch vermogen of het vermogen om je energie ergens aan te geven door het inzetten van je netwerk en tijd. Al die vermogens vallen voor mij onder “herstellend vermogen”. Vooral tijd is in mijn ogen een onderschat vermogen. Het belang van tijd delen, tijd geven en de tijd nemen. De ruimte die je hiermee creëert schept een enorme creatiekracht aan nieuwe mogelijkheden.

Mijn familie heeft lang in Zuid-Afrika gewoond. Ik ben grootgebracht met de uitgangspunten dat je gezamenlijk verder komt dan alleen. Vooral nu, in deze tijd, voel ik hiervan de noodzaak. Er is echt iets nodig om meer gezamenlijk met elkaar op te trekken. Tijd is daar cruciaal voor. Maar ook de ruimte om een goede dialoog te voeren met elkaar. Er bestaat snel de neiging om er maar overheen te stappen als iets ongemakkelijk is of niet comfortabel aanvoelt. Als er tijd en ruimte is, ga je elkaar bevragen, elkaar begrijpen. Bouwen aan relaties. En dát creëert de mogelijke omzetting naar ander gedrag. Individueel en collectief.’

‘Mijn droom is dat de inzet van “herstellend vermogen” leidend gaat zijn.’

Wat is jouw droom?

‘Dat in de toekomst “vermogen” gezien wordt als geheel van vermogens die allemaal toegevoegde waarde en gelijke waardering in zich dragen. Nu is de invloed en impact van degene die financieel vermogen inbrengt nog te groot, die stelt de voorwaarden en zijn risico-inschatting is leidend. Het is mijn droom dat we gelijkwaardig en eerlijk met al die verschillende vermogens omgaan, in plaats van vermogens hiërarchisch te categoriseren. Het is nodig om bijvoorbeeld het creatieve vermogen, het lerend vermogen en het vermogen (energie) dat ondernemers erin steken net zoveel te waarderen als de inbreng van het financieel vermogen. En om met elkaar ervoor te zorgen dat de voordelen van al dat vermogen voor een groot deel kan terugvloeien naar de gemeenschap.

Het is mijn droom om te financieren vanuit vertrouwen op basis van de relatie, in plaats van wantrouwen en onzekerheid, waardoor mensen en hun ondernemingen zich op een andere manier kunnen ontwikkelen. Vertrouwen betekent ook gezamenlijk optrekken in goede én slechte tijden. Net zoals een dierbare vriendschap eigenlijk. Zo’n vriendschap is voor de lange termijn, kent ook hobbels en daar ga je samen doorheen. Je kunt elkaar daarbinnen ook scherp houden, zolang de ruimte en veiligheid er is om fouten te mogen maken en ervan te leren.’

Op welke manier wil je die droom realiseren?

‘Ik heb vijf waarden die voor mij leidend zijn. De eerste is “organisch”. Dit staat voor het bieden van tijd en ruimte vanuit het vertrouwen dat daar iets uit voort mag komen wat je nu nog niet weet, daar ligt die creatiekracht aan mogelijkheden.

De tweede is “vrijheid”. Dat eenieder zijn eigen weg kan en mag gaan. Dit vraagt om verantwoordelijkheid geven en nemen en om het tonen van respect voor andere perspectieven. Er is niet één waarheid.

Ook laat ik me leiden door de waarde “autonomie”. Dat je je binnenste stem mag laten horen en eigen keuzes mag maken. Onafhankelijk en zelfsturend mag zijn.

“Verbinding” hoort er vanzelfsprekend ook bij. De eerste drie waarden zijn onderling verbonden, vanuit het bewustzijn van de verbinding met jezelf, de ander en je leefomgeving.

Ik sluit af met “levensvatbaarheid”. Dit staat voor de overall inzet van “herstellend vermogen”. Hierin komen alle eerdergenoemde waarden samen, voor wat leven mogelijk maakt.’ •