Boekbespreking van \'The disappearance of God\'. Johan Schaberg | 8 mei/juni 1996 issue Het nieuwste boek van Richard Eliott Friedman - de auteur van Who wrote the Bible? - lijkt op een reis van de Noordpool naar de Zuidpool en via de andere kant weer terug. Je begint op een punt waar je niet verder naar het Noorden kunt, je reist zo ver als mogelijk is naar het Zuiden en dan nog verder, en als je tachtigduizend kilometer hebt afgelegd ben je terug waar je was zonder ook maar een keer om te keren. Maar je hebt wel wat meegemaakt. Friedman heeft het over het verdwijnen van God. Niet zomaar in het westerse wereldbeeld of in de filosofie, nee, in de Bijbel zelf. Hoe bestaat het, zegt hij, dat we met zijn allen meer dan twintig eeuwen de Bijbel hebben gelezen en dit nooit hebben opgemerkt. In het begin is God nadrukkelijk en persoonlijk aanwezig. Hij kneedt zelf het beeld van de mens uit klei; hij geeft Noach de precieze maten van de ark op. Maar gaandeweg gebeurt dat minder vaak, en de laatste keer dat God persoonlijk verschijnt, is voor Salomo, ongeveer halverwege het Oude Testament, met nog vijfhonderd